Alleen maar kansen…

Dat het druk wordt op onze aardbol weten we inmiddels allemaal wel. In 2050 zijn we met 9 miljard mensen.

Als we nu al weten dat meer dan 1 miljard mensen niet genoeg te eten hebben, dan staan we met zijn allen voor een enorme uitdaging. Als we al die monden willen voeden dan zal de plantaardige productie enorm omhoog moeten tot wel 75%.

Er is een toenemende welvaart in de wereld, maar ook een steeds grotere kloof tussen arm en rijk. Deze welvaartsgroei heeft ertoe geleidt dat de CO2-uitstoot de afgelopen 2 decennia met bijna 45% is toegenomen. Met als gevolg dat de aarde opwarmt met alle gevolgen van dien. We staan dus voor enorme uitdagingen.

Wist u dat er maar twaalf gewassen zijn die verantwoordelijk zijn voor driekwart van de wereldvoedselproductie en dat tarwe, rijst en mais de helft van de plantaardige voedselenergie leveren. Minder variatie in gewassen betekent dat de kwetsbaarheid voor ziektes en plagen groot zijn. De megatrends van bevolkingsgroei, vergrijzing, verstedelijking, ongelijkheid en klimaatverandering dwingen ons om meer te doen met minder. Ruimte, water, (fossiele)energie en mineralen worden schaars. De beschikbare grond voor voedselproductie neemt af, er is steeds minder goed drinkwater beschikbaar, daarnaast stijgt de wereldwijde energie vraag en raakt de voorraad mineralen uitgeput. Dit alles maakt dat de wereld dringend behoefte heeft aan innovatieve oplossingen om met minder ruimte, water, energie en mineralen te kunnen produceren. 

Enorme kansen
Voor onze sector kastuinbouw liggen hier enorme kansen. Wij kunnen die innovatieve oplossingen aanreiken. Natuurlijk is het zo dat de veredeling een heel belangrijke bijdrage kan leveren aan ziekteresistentie, droogtetolerantie en hoogproductieve rassen. Maar dat is het niet alleen, ook nieuwe duurzame teeltsystemen en - teeltoptimalisatie maken dat planten optimaal kunnen groeien.
Als je om je heen kijkt gebeurt er heel veel. Het is een zoektocht naar groene en veilige middelen om onze gewassen te beschermen, we werken aan weerbare teeltsystemen, waarbij bodemleven een steeds belangrijkere rol krijgt. We doen mee in ruimtevaartprogramma's om voedsel in de ruimte te produceren en doen zo inzichten op in ultieme vormen van gesloten telen en circulariteit.
Als we alleen al kijken wat wij hebben bereikt op het gebied van gewasgezondheid en energiebesparing dan denk ik dat we met onze sector goed op weg zijn om de uitdagingen waar we in de wereld voor staan het hoofd te bieden. We zijn in staat als sector om een belangrijke rol te spelen in het steeds weer ontwikkelen en exporteren van oplossingen voor wereldproblemen. 

Nederbanaan
Ik wil u een paar voorbeelden noemen. In de kassen van het proefbedrijf Unifarm in Wageningen is een experiment uitgevoerd met bananen "het Nederbananenproject". Nu zullen bananen uit kassen zeker geen grote markt worden. Maar de meerwaarde van dit project zit erin dat het experiment laat zien dat deze vorm van telen zeker perspectieven biedt voor verder onderzoek naar het beheersen van de Panamaziekte. Deze ziekte bedreigt de banaan elders in de wereld en vormt daar een grote bedreiging voor de teelt. Er is niet meer en minder gebeurd, dan wat wij met het merendeel van onze gewassen hebben gedaan door ze te gaan telen los van de ondergrond. Op dit moment wordt nagedacht om een dergelijk experiment ook in de Filippijnen te gaan doen en middels een precisieteelt onder ideale omstandigheden de teelt te laten verlopen. Maar er zijn meer gewassen waar we de problemen in de teelt aanpakken. Denkt u maar eens aan vanille, wasabi, hop en zwarte peper. 

Als ik alles zo overdenk, zouden we als sector toch meer dan ooit de handen in één moeten slaan. Samen met de overheid, het bedrijfsleven en kennisinstellingen ervoor zorgen dat we onze eigen glastuinbouw alle ruimte geven en volop moeten faciliteren opdat we alles piekobello op orde hebben en hiermee een voorbeeldfunctie voor de rest van de wereld kunnen zijn en blijven.
De Nederlandse tuinbouw is op dit moment de op één na grootste exporteur ter wereld van plantaardige producten. Ik heb het onze minister Carola Schouten zelf een keer horen zeggen dat kennis een belangrijk exportproduct is. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat wij naast de op één na grootste exporteur de grootste kennisleverancier worden van hoogwaardige - en geavanceerde technologie en kennis die nodig is om wereldwijd te voorzien in de snelgroeiende behoefte aan duurzaam geteeld, gezond en veilig voedsel.

En ja… dan moet je soms de lat hoog leggen en het beste jongetje van de klas zijn. En ja... als je deze positie wilt behouden dan moet er geïnvesteerd worden in onderwijs, kennisontwikkeling en onderzoek. Want echt we hebben goud in handen… de wereld zit om onze kennis en expertise te springen.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw