Meten is weten

Het ultieme doel van een teler is om door "controlled growing" van individuele planten te komen tot een effectievere benutting van energie en minder gebruik resources w.o. gewasbeschermingsmiddelen en daarmee een hoogwaardiger en duurzamer product met een verbeterde kwaliteit te kunnen garanderen.

Dus telen met de juiste inputs, de juiste hoeveelheid producten leveren, van de juiste kwaliteit op de juiste tijd en op de juiste plaats. Een belangrijke voorwaarde hierbij is om de status van het gewas en de productiemiddelen zoals bijvoorbeeld het kasklimaat altijd en tot in detail in beeld te hebben. 

Lastig
Moderne glastuinbouwbedrijven zijn geëvolueerd tot enorme productiebedrijven met nieuwe managementstructuren, voor teelt, energie en afzet. Door de omvang van de bedrijven is de teelt vaak geprofessionaliseerd naar experts. Deze experts kunnen echter onmogelijk op alle plaatsen in de kas komen. Deze experts zijn voor goede waarnemingen afhankelijk van minder gekwalificeerde medewerkers. Het kunnen beschikken over betrouwbare en goede informatie is beperkt. Maar er zijn meer factoren die problemen kunnen geven. Zo is het lastig om klimaat in de kas optimaal te regelen en volledig homogeen te krijgen. Er doen zich grote verschillen voor in temperatuur. Dit maakt dat de hele kas wordt afgeregeld op de zwakste plek, vaak zonder precies te weten waar die zwakste plek zich op dat moment bevindt. Steeds vaker worden sensornetwerken toegepast, maar ook deze hebben vaak een (zeer) beperkt meetgrid. Het is op dit moment nog niet mogelijk om elke m2 en elke plant in de kas te monitoren. 

Risico
Binnen de Nederlandse glastuinbouwsector wordt voor het merendeel en zeker binnen de (vrucht)groente teelt een geïntegreerde gewasbescherming toegepast. Dat wil zoveel zeggen dat men een zeker biologisch evenwicht in stand probeert te houden met behulp van predatoren, teelt stimulitoren, plantversterkers en/of minimale lokale bespuitingen. Vaak is het zo dat bij een uitbraak van een ziekte of een plaag de haard vaak te laat of zelfs helemaal niet wordt ontdekt en dat de teler kiest voor een volvelds bespuiting. Met als risico dat hiermee het biologisch evenwicht wordt verstoord. Dergelijke acties zijn van invloed op de groei en kwaliteit van de producten (o.a. residu). Die worden er zeker niet beter van met hoge verlieskosten tot gevolg en nieuwe investeringen om het biologische evenwicht weer op te bouwen. Met vroegtijdige en plaats specifieke detectie van ziekten en plagen is het mogelijk een aantasting van het gewas in een vroegtijdig stadia waar te nemen en de ontwikkeling van een plaag te volgen. Een uitbraak kan door vroegtijdige detectie worden voorkomen. 

Monitoren
Om het klimaat te optimaliseren en in een vroegtijdig stadium ziekte en plagen te kunnen detecteren is het frequent monitoren van iedere vierkante meter in een kas noodzakelijk. Als we dan ook nog een keer willen weten hoe er op plantniveau wordt geproduceerd lopen we tegen de grens aan van wat we op dit moment kunnen. Met de huidige technologie is het nu onmogelijk de productie per plant of per vierkante meter te bepalen. Huidige pad-registratiesystemen worden beperkt tot productie per pad. Deze waarnemingen zijn niet voldoende om productieverlies te linken aan klimaat of ziekte. Het hebben van automatische systemen om productie (groei en oogst) te volgen kan alleen al een enorme arbeidsbesparing opleveren voor telers.

Meetmethode
Moderne kassen beschikken over veel logistieke dragers. Denk alleen maar aan oogstwagens, hogedraadkarren en spuit- en/of gietbomen welke meermalen per week op iedere vierkante meter in de kas komen. Voor deze logistieke dragers zijn technieken zoals positiebepaling en autonome navigatie in de kas beschikbaar, en is "computing power" aan boord gemakkelijk te integreren. Als bedrijf ontwikkelen we al geruime tijd voor verschillende phenotyperings-software. Met behulp van deze meetmethode is het mogelijk rijpheid van producten, groeisnelheid, anatomie van de plant, bladoppervlak en aantal bloem/ vruchten te meten. Daarnaast ontwikkelen wij sensoren (camera's) die ziektes en plagen in een vroeg stadium kunnen detecteren. Wij verwachten dat deze meetinformatie van groot belang kan zijn om in te zetten in de reguliere tuinbouw.

Club van 100
Op dit moment zijn we bezig om met de  Club van 100 logistieke dragers in de kas te voorzien van sensoren en zo nodig om nieuwe autonome dragers te introduceren met camera sensoren die op "iedere" vierkante meter (plaats specifiek) metingen kunnen uitvoeren. Met behulp van deze sensordata wordt zeer waardevolle managementinformatie verzameld. Informatie waarvan ik de impact op dit moment niet kan overzien. Mocht u als tuinbouwtoeleverancier kennis willen nemen van onze werkzaamheden op dit terrein sluit u dan aan bij de Club van 100, het verschil tussen kennisachterstand en kennisvoorsprong.  

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)