Groen Klimaatplein vergroent Nederland

Het klimaat verandert rap en wat dit metzich meebrengt zien en horen we dagelijks.Langer toe kijken is geen optie, urgentie vraagtom handelen. Hoe de groene sector haarbijdrage kan leveren, blijkt uit het initiatiefvan Tuinbranche Nederland: de groeneklimaatpleinen.

Door Brenda Horstra

In Nederland zijn 5,5 miljoen tuinen die samen een oppervlakte beslaan van 10x De Hoge Veluwe (5.500 hectare). Toen Jelmer van der Meulen, voorzitter Tuinbranche Nederland, dit hoorde, bedacht hij, dat wanneer iedere tuin 10m2 extra vergroent, Nederland er een Hoge Veluwe aan groen bij heeft.
De tuin is dé plek om biodiversiteit te bevorderen én om water- en hittestress op te lossen. Tuinbranche Nederland (TBN), brancheorganisatie van tuinretailers en hun toeleveranciers, omarmden de missie om met haar leden bij te dragen aan een gezonde, groene leefomgeving voor mens en dier. Door middel van groene klimaatpleinen.

Klimaatplein

Een klimaatplein is een plek in het tuincentrum -jaarlijks door 60 miljoen mensen bezocht- waar voorlichting wordt gegeven over:

1. Groene daken; mensen kunnen een groene dakcoach aanvragen om te kijken of hun dak geschikt is.
2. Water in de tuin; watertonnen, vijvertjes, wadi’s: het zijn voorbeelden hoe je water in je tuin kunt opslaan en laten weglopen.
3. Tegel eruit! Wat erin?; met voorbeelden van geschikte plantencombinaties.
4. De Levende Tuin; met voorbeelden voor meer bijen, vogels en vlinders in de tuin en info over inheemse planten, een goede bodem en natuurlijke vijanden.

Tuincentrummedewerkers zijn of worden opgeleid tot groene klimaatpleinambassadeurs, want uit onderzoek blijkt dat mensen wel hun tuinen willen vergroenen, maar niet precies weten hoe dit aan te pakken. De driedaagse opleiding Groene Klimaatplein-ambassadeur geeft naast kennis dan ook handvatten hoe de groene boodschap over te brengen aan de klant. De cursus is gefinancierd vanuit het programma NL leert door. Ruim 150 tuincentrummedewerkers hebben de training inmiddels gevolgd.

Commercie, educatie, informatie

Natuurlijk is er een commercieel haakje. Het groene klimaatplein wordt omringd door schappen met producten die passen bij het plein. Bijvoorbeeld gieters van gerecycled kunststof, vogelhuisjes, biologische bloembollen, zaden in biologisch afbreekbare zakjes van tomatenvezelpapier en natuurlijk heel veel planten. Niet alleen het tuincentrum profiteert hiervan, het is ook goed voor sectorpartners die willen participeren op de klimaatpleinen.
Maar de pleinen zijn vooral educatieve podia om tuinbezitters te informeren, motiveren en activeren hun tuinen biodivers en klimaatadaptief in te richten. Een echte kennisbank voor duurzaam tuinieren, want het idee wil een grotere reikwijdte hebben dan het fysieke plein zelf. Tuinbranche Nederland streeft ernaar een beweging in gang te zetten die we met elkaar uitbouwen voor een groenere toekomst.
Vanzelfsprekend in samenwerking met (lokale) overheden, natuurbeschermers, producenten en tal van andere groene organisaties om de vergroening te versnellen. De grote aantallen bezoekers van de tuincentra maken dat mogelijk.
Om groen gedrag te stimuleren is op het klimaatplein een QR code te scannen met informatie én links naar subsidies. Niet alle consumenten weten dat veel waterschappen en gemeenten subsidies verstrekken voor bijvoorbeeld het afkoppelen van regenpijpen, het aanleggen geveltuintjes en groene daken.

Kwekers

Kwekers kunnen ook een belangrijke rol vervullen. Sommigen doen dat al. Niet alleen met de juiste producten, terugdringen van verpakkingen, werken met gerecyclede materialen en kweken van inheemse planten, maar ook door het uitdragen van de boodschap. Zowel in de winkels als daarbuiten.

60 pleinen

Gemeenten, waterschappen en tuincentra nemen ieder voor 1/3 deel de kosten van het fysieke groene klimaatplein voor hun rekening. Op dit moment zijn er in Nederland 30 klimaatpleinen. Doel is dit jaar uit te breiden naar 60. De pleinen in Tilburg en in Zuidplas zijn gesponsord door Interpolis. De verzekeraar calculeerde dat een groen dak leidt tot reductie van schadelast.
In Tilburg opende toenmalig wethouder duurzaamheid Mario Jacobs, nu dijkgraaf van waterschap Aa en Maas, twee groene klimaatpleinen en voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen opende een plein in Zuidplas. Pilots destijds, maar inmiddels volgden vele, geopend door (hoog)heemraden en wethouders. Dit onderstreept het belang dat aan het project wordt gehecht.

Stichting Groene Klimaatpleinen

Nu er zoveel pleinen zijn en de betrokkenheid van (lokale) overheden groeit, worden de Groene Klimaatpleinen in een stichting ondergebracht, met een bestuur waarin (lokale) overheden mede zijn vertegenwoordigd.

Speciaal voor partners is er een document opgesteld, want om de beweging verder aan te jagen, is iedereen in de branche nodig. Leveranciers met hun verantwoorde producten en marketingkracht en kwekers met inheemse, bij- en vlindervriendelijke planten en plantenconcepten om bezoekers van het tuincentrum te verleiden hun tuinen groener in te richten. Dat hoeft niet alleen met planten trouwens, het kan ook met bomen en struiken.
Partners van de groene klimaatpleinen wordt een financiële bijdrage gevraagd om de beweging op tempo te houden en tuincentrummedewerkers en consumenten te blijven inspireren en motiveren.

Brenda Horstra is adjunct-directeur van Tuinbranche Nederland en projectleider van de Groene Klimaatpleinen.

https://groenklimaatplein.nl/