Afbeelding
Foto: WUR

We kunnen wereldkampioen energietransitie worden

Algemeen

De verschillen tussen Sinterklaas en onze nationale energie-commissaris zijn, dat ze beiden niet bestaan en dat Sinterklaas op 6 december weer het land uit is en dat de energie-commissaris blijft.

Aan het woord is Ruud Koornstra tijdens het Jaarevent van Greenport West Holland.

Er zijn mensen, en dan vooral mensen uit de fossiele hoek die openlijk de vraag stellen "kunnen we die commissaris niet ontslaan", maar hoe moet je iemand ontslaan die niet bestaat laat staan ergens werkt?
Zo'n twee jaar geleden werd Ruud benaderd door een aantal mensen die bezig waren met het op hun manier invulling geven van energietransitie. Het waren gewone mensen, denk dan aan bezorgde ouders die bezig waren op een school, of mensen die op een slimme manier hun huis wilden aanpassen, of geniale installateurs die niet gehoord worden maar wel  heel slimme dingen aan het doen waren, of gewone opa's en oma's die op hun manier bezig zijn met dit onderwerp.
Mensen die vonden dat er in de tijd van de verkiezingen heel erg moeilijk gedaan werd over energietransitie en zich in tijden van de verkiezing niet gehoord voelde. Hoewel er veel politieke aandacht was voor energietransitie kwamen er geen middelen beschikbaar om hun plannen te kunnen uit voeren. Deze mensen, het waren er ongeveer 17.000, hebben zich verenigd in de nationale energiecommissie en zochten een 'spooksman'. En kwamen uit bij Ruud die bezig was met een sabbatical en tijd genoeg had, zo zegt hij zelf toen hem gevraagd werd deze taak op zich te nemen. Zo is hij dus onze nationale energiecommissaris geworden.

Klimaatvraagstuk
Persoonlijk denk ik dat het klimaatvraagstuk één van de grootste uitdagingen is waar we met zijn allen voor zijn komen te staan. We hebben het akkoord van Parijs omarmd en dat vraagt veel van ons allen. Ik stoor mij dan ook een beetje aan het feit dat er een vergelijk gemaakt wordt met Sinterklaas en hulp Sinterklazen. Ik vraag mij dan ook af wat is nu eigenlijk een energiecommissaris?
Dit omdat naar mijn idee de energietransitie waar we voor staan vraagt om een grootse aanpak. Niet alleen omdat er een enorme urgentie is om als Nederland iets aan onze CO2 footprint te doen, ook de plannen om te stoppen met gaswinning in Groningen en het niet afhankelijk te worden van bijvoorbeeld Rusland. Als het gaat om energievoorziening is volgens mij een grootse aanpak noodzakelijk.

Deltaplan
Wat we nodig hebben is een Deltaplan energievoorziening. Dat we groots kunnen denken en aanpakken is duidelijk, denk alleen maar aan de Deltawerken waarbij onze dijken na de watersnoodramp van 1953 zijn aangepakt. Jammer is dat het plan om 700 km dijken te versterken allang klaar was en dat er eerst een ramp moest gebeuren voordat een dergelijk plan tot uitvoer werd gebracht.
Eigenlijk vraagt energietransitie ook om een dergelijke aanpak. Het lijkt mij een serieuze zaak om hier aan te trekken door iemand die boven partijpolitiek staat. Het zou mooi zijn als een dergelijk burgerinitiatief leidt tot een officiële Rijks Energiecommissie en niet iemand met een functie die eigenlijk niet bestaat. Iemand die zich bezig houdt met het beïnvloeden van de publieke opinie en de politiek. Zich bezig houdt met de vele lokale initiatieven en hoe deze elkaar vervolgens kunnen versterken om zo te komen tot 'een nagenoeg fossielvrij Nederland in 2030'.
Dit in samenwerking met het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid. In de jaren zestig werd het eerst gas uit de bodem in Groningen gehaald. Het heeft ongeveer 10 jaar geduurd voordat elk huishouden in Nederland een gasaansluiting had. De overgang van fossiele brandstof naar schone energie zal net zo snel moeten kunnen lijkt mij.

Energietransitie
Een energietransitie is technisch haalbaar en betaalbaar. Het zal een enorme klus zijn, overredingskracht en creativiteit vragen een karwei wat heel veel werk met zich mee zal brengen en waar veel innovaties (en plak band) voor nodig zijn.  Met 5000 windmolens op zee van elk 8 megaW, 3400 windmolens op land (dat is gemiddeld 9 molens per gemeente) en 280 m2/km zonnepanelen (dat is 15% van de beschikbare daken die daar bruikbaar voor zijn, dat is 9 panelen per inwoner van Nederland) hebben we alle energie die we nodig hebben voor Nederland.
Dat is dan met uitzondering van vliegen en transport. Bij deze opsomming is geen rekening gehouden met geothermie en andere slimme toepassingen die heel veel energie besparen.
Ruud noemt als voorbeeld Doetinchem. Hier zitten 4000 ondernemingen voornamelijk MKB bedrijven en een paar grote industrieën. De gezamenlijke energierekening is 60 miljoen euro per jaar. Het moet mogelijk zijn dit bedrag beleg baar te maken in samenspraak met bijvoorbeeld pensioenfondsen. Hiermee zou deze stad zijn eigen windmolenpark kunnen financieren. Ruud noemt nog een aantal voorbeelden, zoals alle sportclubs in Nederland die bij elkaar 500 miljoen aan energie betalen. Om nul op de energie rekening te krijgen is een investering nodig met nog geen 5 jaar terugverdientijd. Dus twee miljard investeren om elk jaar 500 miljoen over te houden.

Gewoon beginnen
Als je het plat slaat zegt Ruud kost het veel geld. We moeten investeren, maar dat geld is er. En er is nergens in de wereld zo veel innovatiekracht per vierkante kilometer dan in Nederland. Daarnaast zijn we met zijn alleen schathemeltjerijk. Het geld klost tegen de plinten. We zitten op 2800 miljard (pensioen fondsen, verzekeraars ) maar we zijn aan de implementatie kant volledig de weg kwijt. We hebben alles om het goed te doen maar we lopen alleen maar achteruit. Als we vooruit willen en in beweging willen komen om los te komen van fossiel kan het niet zo zijn dat je met beide benen op de grond blijft staan.Heb het lef om niet met beide benen op de grond te blijven staan. Ons doel is duidelijk … laten we ophouden om er iets van te vinden en gewoon beginnen.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw
 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant