Schade door beperkte beschikbaarheid CO2
AlgemeenDe recente brand bij Shell in Pernis maakt voor het tweede achtereenvolgende jaar duidelijk hoe kwetsbaar de CO2-voorziening voor de glastuinbouwsector nog is.
Shell Pernis is een van de twee bedrijven die op dit moment CO2 - die anders zou worden uitgestoten- via een leidingnetwerk leveren aan glastuinbouwbedrijven in het westen van het land. Door de brand is de levering van Shell nu stilgevallen en zit de glastuinbouw met grote problemen. Daarover zijn deze week door VVD en CDA al Kamervragen gesteld.
In de kassen is CO2 noodzakelijk om de groei van de gewassen te bevorderen. Die CO2 werd in het verleden verkregen door de verwarmingsketels te stoken. Dat gebeurde ook in de zomer, als er minder behoefte aan extra warmte is, maar veel behoefte aan CO2. Sinds er de mogelijkheid is om de CO2 vanuit de industrie af te nemen hoeft er in ieder geval in de zomer niet meer onnodig te worden gestookt. Daardoor wordt nu al 115 miljoen m3 minder gas gestookt, wat een besparing aan CO2 uitstoot oplevert van 0,2 Mton per jaar.
Duurzame warmte
De glastuinbouwsector wil de komende jaren volledig overschakelen op duurzame warmte in plaats van aardgas. De sector verbruikt jaarlijks ruim 3 miljard m3 aardgas en produceert daarmee bijna 6 megaton CO2 uitstoot waarvan naar schatting de helft wordt benut in de kas om de plantgroei te bevorderen.
Om over te kunnen schakelen op duurzame warmte, moet de aanvoer van CO2 dan wel gegarandeerd zijn. Op dit moment zijn er maar twee bronnen. Die hebben samen niet voldoende capaciteit om de volledige tuinbouwsector te voorzien. Er zullen dus meer bronnen moeten komen. Maar problematischer nog is het feit dat een calamiteit zoals nu bij Shell, maar ook gewone onderhoudsstops of kleine storingen, direct onoverkomelijke problemen opleveren.
Nico van Ruiten, voorzitter van glastuinbouworganisatie LTO Glaskracht: "Door de brand bij Shell heeft de glastuinbouw nu maar een derde van de benodigde CO2 beschikbaar. Sommige tuinders klagen daardoor al over een productieverlies van twintig procent. Bij anderen zijn er flinke extra kosten omdat ze nu aardgas moeten stoken om toch voldoende CO2 te hebben. Dat is natuurlijk zonde in een tijd waarin we die CO2-emissie juist proberen terug te dringen."
Als er meer CO2-bronnen op het systeem worden aangesloten en er een buffer is, zal het stoken van aardgas niet meer nodig zijn en kan de sector overschakelen op duurzame energie zoals geothermie.
Leveringszekerheid
De vereiste leveringszekerheid is volgens OCAP en brancheorganisatie LTO Glaskracht al op afzienbare termijn te realiseren. Ze hebben een plan bij de overheid neergelegd om nieuwe bronnen op het leidingsysteem aan te sluiten. Dan gaat het bijvoorbeeld om de afvalenergiecentrale van Amsterdam, maar ook andere afvalbedrijven kunnen een bijdrage leveren. De Vereniging Afvalbedrijven is voorstander van dergelijke plannen. Daardoor komt ook voor de lange termijn voldoende CO2 voor de tuinbouw beschikbaar.
De plannen van OCAP en LTO Glaskracht zijn zeer concreet. De eerste stap, het aansluiten van de derde bron, zou al rond 2020 gerealiseerd kunnen zijn. Daarvoor is alleen nog een financiële bijdrage (de zogeheten onrendabele top) vereist. Buffering kan ook relatief snel worden gerealiseerd, maar dat zou idealiter gecombineerd kunnen worden met de plannen van de overheid om onder de Noordzee CO2 op te slaan. Dat zou, ook voor de overheid, een groot voordeel opleveren.
LTO Glaskracht voorzitter Nico van Ruiten: "Er zal snel een beslissing moeten komen over de structurele oplossing voor de CO2-behoefte van de glastuinbouw. Hergebruik levert tegen relatief lage maatschappelijke kosten een aanzienlijke uitstootbesparing. En door CO2-buffering te combineren met CO2-opslag, dalen ook daar de kosten. Vandaar dat LTO Glaskracht en OCAP de politiek oproepen een duurzame en stabiele CO2-voorziening voor de glastuinbouw op te nemen in het regeerakkoord".
