Interview met Steven van Schilfgaarde, CEO RFH

28 juni 2022, 11:14 Algemeen

Halverwege het jaar maakt de Bloemenkrant de tussentijdse balans op in gesprek met Steven van Schilfgaarde. Vorig jaar spraken we uitgebreid met CFO David van Mechelen, nu is het de beurt aan de CEO van Royal FloraHolland om 10 vragen te beantwoorden.

Door Walter Landesbergen

1. Steven, in het eerste nummer van de Bloemenkrant van dit jaar blikte je vooruit en besprak je Floriday, Nieuwe Logistiek, Klantenplatforms en Energieprijzen. Welk onderwerp zou je er nu als eerste uitlichten?

Van Schilfgaarde: “De grootste zorg van onze leden gaat uit naar de stijgende energieprijzen en andere kosten in combinatie met de lage prijzen en hogere doordraai op de klok. Dit onderwerp staat bovenaan de signaalmeter die de Ledenraad bijhoudt aan de hand van signalen die zij krijgt van leden. In ieder gesprek dat ik voer met kwekers, maar ook kopers en veredelaars komt dit onderwerp begrijpelijkerwijs vrijwel altijd als eerste aan de orde.
Wat we horen is dat zowel het bezoek van consumenten als wat zij tijdens hun bezoek aan bloemen en planten besteden bij bloemisten en retailers zoals supermarkten, tuincentra en bouwmarkten, maar ook E-commerce echt is afgenomen ten opzichte van het erg goede jaar 2021. Hierdoor worden verwachte orders bij kwekers niet afgenomen, waardoor sinds week 15 veel meer product op de klok wordt aangevoerd. De prachtige bloemen en planten zijn immers al geproduceerd. Deze verschuiving van directe handel naar de klok is meteen merkbaar in de prijsvorming.
De hoge inflatie, krapte op de arbeidsmarkt en berichten over een sterk afgenomen economische groei dragen bij aan onzekerheid. Kwekers moeten nu wel beslissingen nemen over hun toekomstige productie. Gebruik je de volledige productiecapaciteit of laat je een deel onbenut?
Naast besluiten over de korte termijn moeten kwekers ook besluiten nemen over verduurzaming voor hun toekomst. De technologie is beschikbaar, maar is een ondernemer in staat om grote bedragen te investeren om op die manier een grote reductie van zijn energierekening te realiseren? Samen met Glastuinbouw Nederland hebben we bij de verantwoordelijke ministers oplossingen aangedragen. De politiek moet de sector in staat stellen om te verduurzamen. We moeten af van de afhankelijkheid van het gas. Dat is politiek maar ook bedrijfseconomisch een noodzaak.”

2. Digitalisering is een speerpunt in de strategie van Royal FloraHolland. Je hebt nu geen last meer van FloriNee. Ben je tevreden over de vorderingen van Floriday? 

Van Schilfgaarde: “Over Floriday krijgen wij vrijwel alleen nog maar positieve reacties. Ook dat is te zien in de signaalmeter van de Ledenraad.
Nu loopt al meer dan een derde van de directe handel via Floriday. We streven naar zestig procent aan het eind van het jaar. Dat bereiken we door vooral veel kopers aan te sluiten, dat heeft dan ook onze prioriteit. Van FloriNee hebben we geleerd dat we te snel wilden gaan. We doen het nu echt samen; kwekers en kopers kunnen sindsdien zelf invloed uitoefenen op de volgorde waarin we functionaliteiten ontwikkelen door te stemmen in de roadmap op de site van Floriday.
Op dit moment hebben we al 1.950 kwekers met een eigen webshop op Floriday. Internationaal hebben we inmiddels gebruikers in 33 landen.”

3. We kunnen er niet omheen. In Naaldwijk waren er bij de overgang naar 100% procent orderpicken van bloemen grote problemen met de uitlevering aan klanten. Waren jullie onvoldoende voorbereid?

Van Schilfgaarde: “De dag vóór en twee werkdagen nà invoering van 100% procent orderpicken kampten we met diverse niet gerelateerde IT-problemen. Hiermee werd de invoering helaas volledig overschaduwd. Daardoor werden de bloemen te laat en soms zelfs verkeerd afgeleverd. Dat is ongelooflijk vervelend voor kwekers en kopers, dat raakt hen direct in tijd en geld. Als aflevertijden niet kloppen, raakt dat de processen bij onze klanten en dat raakt weer hun klanten.
Omdat het samenviel met de start van orderpicken was bij velen de eerste reactie: de oorzaak van de ellende is het orderpicken. Nu, twee weken verder, is de situatie in Naaldwijk onder controle en zijn de aflevertijden in lijn met die in Aalsmeer en Rijnsburg.
Wat ons parten blijft spelen op alle exportlocaties is de combinatie van extra aanvoer van klokkarren en personeelsschaarste. Het tekort aan logistiek medewerkers bedroeg in totaal tussen de 150 en 200 mensen. De inzet van kantoormedewerkers als piekhulp verzacht de pijn, maar is natuurlijk geen structurele oplossing.
Op social media loopt onze ‘Bloei op’ arbeidsmarktcampagne tegenkomen. Die is heel succesvol maar biedt niet van de ene op de andere dag een oplossing. Bovendien hebben we te maken met medewerkers die met pensioen gaan en het vakantieverlof, waarvoor we aparte plannen maken.

Waren we voldoende voorbereid? Ja. Orderpicken voeren we gefaseerd in, maar er komt een moment dat je volledig over moet gaan. Te lang twee processen naast elkaar laten bestaan is niet efficiënt en dus niet verstandig. Achteraf gezien kunnen we goed aangeven wat we anders hadden kunnen doen. Duidelijk is dat we vooral op het gebied van tijdig informeren alerter moeten zijn. Klanten willen weten waar ze aan toe zijn en dat begrijp ik helemaal.”

‘Een duidelijker onderscheid tussen leden en aanvoerders’

4. Hoe is nu de relatie met de handel? 

Van Schilfgaarde: “De discussie met de VGB heeft ons natuurlijk aan het denken gezet. Het was duidelijk dat we geen van beide echt tevreden waren over het functioneren van het toenmalige klantenplatform. Net als de VGB zagen wij in dat ‘one-size-fits-all’ niet meer werkte. Er zijn nu drie klantenplatforms: een voor direct, een voor klokkopers en een voor hybride kopers, die zowel klok als direct doen.  Alle drie zijn inmiddels twee keer bijeen gekomen. We weten precies welke kopers tot welk segment horen en van welke diensten zij gebruik maken.
Met onze kopers hebben we op dit moment een heel constructieve relatie, dat blijkt uit de open discussie, prettige sfeer en uitkomsten van de drie klantenplatforms. Met de VGB hebben we de afspraak dat we jaarlijks met hun bestuur en management in een strategische sessie kopersoverstijgende onderwerpen bespreken. Die heeft inmiddels ook plaatsgevonden. We weten elkaar op veel onderwerpen te vinden. Soms stellen we met elkaar vast dat we van mening verschillen. Dat is op zich niet erg, als je het maar naar elkaar uitspreekt.”

5. Hoe staat het met Floriway?

Van Schilfgaarde: “Het is een apart bedrijf dat is opgericht met als doel de logistiek in de sector te optimaliseren. Momenteel werkt de directie van Floriway onder leiding van Toon Vos aan de integratie van de drie bedrijven: De Winter Logistics, Wematrans en Van Zaal. Dat is niet zomaar geregeld. Elk bedrijf heeft zo z’n eigen systemen, organisatiestructuur en cultuur.
Wat ik wel merk, is dat er nog altijd onduidelijkheid bestaat over Floriway. Ik herhaal nog maar eens: er zal geen gedwongen winkelnering plaatsvinden. Iedere kweker staat het vrij om een transporteur naar keuze in te schakelen. We hopen er natuurlijk wel op dat Floriway met aantrekkelijke voorwaarden komt. Dat kan ook niet anders, want ze zullen zich in de markt moeten bewijzen.
Het aanbieden van transportfaciliteiten zal ook onderdeel worden van Floriday. Kwekers kunnen via het platform een transporteur kiezen. Naast Floriway kunnen ook andere transporteurs zich daarvoor aanmelden. Daarover zijn we met diverse bedrijven in gesprek.
Wij zijn ervan overtuigd dat Floriway de sector efficiënter en duurzamer kan maken. Want een volle vrachtwagen is een stuk duurzamer dan twee halfvolle.”

6. Hoe staat het met duurzaamheid?

Van Schilfgaarde: “Duurzaamheid hoort bij de Sierteelt. Daar bestaat wat mij betreft geen twijfel over. Ook hier geldt hoe snel willen en kunnen we gaan. 57% aanvoerende kwekers voert milieuregistratie, waarmee 91% omzet is afgedekt en 44% aanvoerende kwekers heeft milieucertificaat, waarmee 82% van de omzet is afgedekt. Er is dus sprake van een duidelijke groei.
Over milieucertificering verwacht ik binnenkort meer te kunnen zeggen, maar daarover ga ik eerst nog met de Ledenraad in gesprek. Ik ken de gevoeligheden bij vooral kleinere kwekers.
Duurzaamheid betreft overigens allang niet meer hoofdzakelijk milieu. Het is maatschappelijk een urgent thema en daarnaast ook politiek en economisch een steeds groter en actueel thema. Er komt steeds meer wet- en regelgeving ten aanzien van duurzaamheid op ons af, zowel vanuit Nederland als Europa, ook op gebied van transparantie en (voorgeschreven) verslaglegging.
Denk daarbij ook aan een onderwerp als verpakkingen. In de sierteeltsector zien we veel aandacht voor vermindering en verduurzaming van eenmalige plastic verpakkingen, zoals plantenpotten en bloemenhoezen. Daarnaast zien we steeds meer Europese wet- en regelgeving met strengere eisen aan de recyclebaarheid van een verpakking, het gebruik van gerecycled materiaal en belastingheffingen op eenmalig plastics zoals deze maand is ingevoerd in het VK.
Samen met onze ketenpartners willen we hier op anticiperen, zodat we op tijd voorbereid zijn op al deze nieuwe ontwikkelingen. Kwekers en kopers moeten zich hier serieus op voorbereiden, want deze trein gaat echt niet aan ons voorbij.”

7. In Aalsmeer wordt nu gebouwd, in Naaldwijk is er vooral politiek veel discussie en in Rijnsburg geven de voorstanders van fysiek veilen de moed niet op. Hoe kijk je daar tegenaan?

Van Schilfgaarde: “Aalsmeer-Oost krijgt steeds meer vorm. We zijn nog in gesprek over gemeentelijke vergunningen, maar er zit schot in. Ook wat betreft de infrastructuur. Wat betreft Naaldwijk is er na de verkiezingen een nieuw college van B&W aangetreden. Wij hebben daar grond, er is behoefte aan ruimte bij ons en bij kopers en wellicht kwekers en de gemeente zoekt ruimte voor woningbouw.
Binnenkort heb ik mijn eerste gesprek met het nieuwe college. Woningbouw op onze grond is alleen maar mogelijk als het past in onze eigen plannen.
Wat betreft Rijnsburg is ons standpunt duidelijk. De lokale klok in Rijnsburg blijft bestaan bij voldoende koopkracht, maar ook Rijnsburg gaat mee in de Nieuwe Logistiek en wordt aangesloten op landelijk veilen. Daarover kan geen misverstand bestaan.”

8. RFH is genoodzaakt is om kosten te besparen. Wat betekent dit voor de strategie?

Van Schilgaarde: “Ook onze eigen energierekening zal dit jaar fors stijgen. We besparen daarom waar mogelijk. We gaan echter wel full speed door met de implementatie van onze strategie. Daar worden de mogelijkheden voor onze klanten en alleen maar groter van en zijn we als sector voorbereid op de wereld van morgen.”

9. In ledensessies wordt gesproken over wat voor coöperatie RFH wil zijn. Maak je je zorgen over de toekomst van de coöperatie?

Van Schilfgaarde””Ledenbinding is een belangrijk onderwerp. Steeds luider wordt de roep om een duidelijker onderscheid te maken tussen leden en aanvoerders (niet-leden). Er zijn zorgen over alternatieve verkoopkanalen, zoals de rozenklok van OFA. We zien dat leden vragen om een verscherpte aanpak van BVO. Bij Roos en potorchidee hebben we recent extra gecontroleerd. Ook de pilot Regelmaat Loont voor de productgroep Roos is gestart op aandrang van leden om loyale klokkwekers te belonen.
Dit is een discussie die vooral ook door leden onderling gevoerd moet worden, met een belangrijke rol voor de Ledenraad. De leden vormen immers met elkaar de coöperatie. Tijdens de Dag van de Coöperatie op 16 juni is hierover met de leden gesproken.”

10. De indruk bestaat dat RFH niet altijd even open transparant is over financiële zaken. Waarom is dat?

Van Schilfgaarde: “Onze leden zijn onze aandeelhouders, maar wij hebben ook een bedrijf te runnen. Het is niet zo dat we onze uitgaven aan iedereen die dat wil zouden moeten verantwoorden. Het gaat vaak om zakelijke transacties, met gevoelige financiële informatie. Het is ongebruikelijk deze met iedereen te delen.
We volgen altijd de governance binnen RFH. Sommige zaken kunnen we als directie zelf besluiten, voor andere gaan we langs RvC en Ledenraad. Daarvoor zijn heldere spelregels opgesteld.”

RFH 2021

Aantal leden: 3.547
Aantal aanvoerders: 5.064
Aantal kopers: 2.371
Aantal verhandelde soorten bloemen en planten: 23.219\
Aantal transacties per dag: 100.456

Omzet: 5.627 miljoen
Bedrijfsbaten: 391,9 miljoen
Bedrijfslasten: 381,3 miljoen
Resultaat na belasting: 6,5 miljoen