LED belichting vergt grote investering
Van een combinatie van LED- én de traditionele HPS-belichting in de kas, de zogenoemde hybride optie, verwacht hij veel. Een langdurige presentatie leidde op 14 februari in het Go Café van het Groen Onderwijscentrum Aalsmeer tot die conclusie van Theo Tekstra. "Maar leer wel kweken met LED, neem er proeven mee", adviseerde hij telers.
DOOR JOHAN BOS
Tekstra, consultant glastuinbouwverlichting, benadrukte dat LED een drie- tot vijfmaal hogere investering vergt dan HPS (High Pressure Sodium), met bovendien het risico dat er gauw een nieuwe generatie LED-lampen komt, terwijl de investering nog niet is afgeschreven.
Robots
Het Go Café werd gehouden bij het volledig gemechaniseerde en zelfs gerobotiseerde HDP Potplanten in De Kwakel, onderdeel van Vireõ Plant, waar op 6,5 hectare zes miljoen potrozen per jaar worden gekweekt. De vele bezoekers kregen een rondleiding en waren niet weg te slaan bij de door robots gestuurde stekproductie. Camera's beoordelen de stekkwaliteit. Het stekmateriaal komt van door verdeling verkregen diverse variëteiten potrozen, om te worden vermeerderd. Vermeerdering en productie gaan hand in hand. Tekstra, die nu een verlichtingscurriculum ontwikkelt voor MBO+ en de instroom voor HBO, betoogde dat de sector nog niet toe is aan complete vervanging van HPS, maar dat kan over vijf jaar anders zijn. Men moet er rekening mee houden dat een plant meer ziet dan een mens, vooral als het om blauw en rood in het spectrum gaat. "Rood, groen en blauw met elkaar mengen, zien wij als licht, maar een plant is niet zo dom als wij", zei Tekstra.
Gat ozonlaag
Licht, CO2 en temperatuur zijn eisen voor de teelt, maar de producent moet er rekening mee houden dat méér licht niet altijd een efficiëntere teelt betekent. Dat verschilt per gewas, maar tweemaal zoveel licht is in sommige gevallen niet gunstig. Het gaat vooral om het spectrum ervan. "Niet efficiënte kleuren gebruiken wel stroom", zei hij. Een voordeel van LED is dat gemakkelijk allerlei kleuren er uit zijn te halen. "Je hebt blauw nodig om een plant te laten groeien." Overigens kan het gat in de ozonlaag, volgens Tekstra verstrekkende gevolgen voor de teelt hebben, zowel positief als negatief. Hij gaf toe dat LED-verlichting veel voordelen biedt, maar waarschuwde tegen de hoge kosten. Armaturen van HPS zijn er niet voor te gebruiken. "LED is wel interessanter dan een paar jaar geleden, maar je zit wel aan die investering vast. Het zijn heel complexe beslissingen."
Kassim
Frank van der Helm, docent en onderzoeker tuinbouw bij Hogeschool Inholland, demonstreerde het door hem samen met Gert Jan Swinkels ontwikkelde simulatieprogramma Kassim. Er was wel een door de Universiteit Wageningen programma Glassim, maar dat moest worden verbeterd, vond het tweetal. Er kwam subsidie van het Rijk voor de ontwikkeling van een simulatietool voor het onderwijs op het gebied van klimaatregeling en toepasbaar in de praktijk. Iedereen kan het gebruiken via https://wiki.groenkennisnet.nl. "Je kunt ervan leren zonder dat je het in de kas hoeft te proberen", zei Van der Helm. Er is overigens een nieuw programma in ontwikkeling, waarbij specifieke gewassen aan de orde komen. "Kaspro wordt de motor van Kassim."
