HBA en kwekers gaan voor het beste
Veredelaar Agriom uit De Kwakel ontwikkelt als partner van Hydrangea Breeders Association (HBA) nieuwe pot- en snijhortensia's. De HBA-soorten worden onder andere geteeld bij kwekerij De Bonfut in Honselersdijk en Sonneveld Hydrangea in Bleiswijk. Zij willen geen volger zijn, maar lopen met nieuwe soorten liever voorop.
Van paars naar lila en blauw, van rozerood naar zachtroze en wit; eindeloos rijgen de tafels met hortensiaplantjes in verschillende kleuren en groeistadia zich aaneen op kwekerij De Bonfut in Honselersdijk. In het voorjaar verkoopt De Bonfut tienduizenden hortensia's per week in kleine potmaten van 9 tot 10 cm. ,,In aantal stuks zijn we de grootste van Nederland'', zegt Henny Zwinkels die samen met neef Erik van der Valk de kwekerij leidt. Trots loopt hij tussen de tafels door, ondertussen bevoelt hij met de vlakke hand de stevige, kleine bloemschermen op de plantjes. ,,Dit is Ice Girl'', wijst hij. ,,Moet je kijken hoe uniform dit erbij staat. Prachtig! Dit raap je achter elkaar op. Je hoeft het niet te sorteren en er blijft weinig staan. Voor ons is dat belangrijk. Wij gaan voor het beste.''
Goed luisteren
Tachtig procent van de soorten op kwekerij De Bonfut wordt geleverd door Hydrangea Breeders Association (HBA). De relatie tussen Zwinkels en HBA bestaat al vijftien jaar. ,,Wij begonnen als eerste in Nederland met hortensia's in kleine pot'', vertelt Zwinkels. ,,Dat stelt specifieke eisen aan de planten; ze moeten compact groeien, klein blad hebben, houdbaar zijn en we moeten er veel van op een meter kunnen zetten. Het goede is dat HBA echt luistert naar onze wensen.'' De selectie van geschikte soorten voor De Bonfut gaat in overleg. Agriom nodigt de kweker en zijn neef regelmatig uit voor een bezoek aan de HBA-kas met duizenden zaailingen. Met een stokje, ieder in een eigen kleur, geven de twee kwekers en Niels Arts, de veredelaar van Agriom, aan welke selecties ze mooi en geschikt vinden. Zwinkels: ,,Dat levert goede discussies op en uiteindelijk nieuwe rassen.''
Op die manier is bijvoorbeeld Bianco, een compact groeiende, witte hortensia uitgekozen om door De Bonfut afgekweekt te worden. En ook de nieuwe, dubbelbloemige Felina blue staat inmiddels bij De Bonfut op de kwekerij. Maar natuurlijk wordt niet elke selectie een succes. ,,We hebben ook wel eens een soort geprobeerd die bij ons toch te slecht bleek te vertakken'', vertelt Zwinkels. ,,Jammer, want hij kleurde mooier roze dan die we al hebben.''
Met de voeten in het vak
Het plantmateriaal dat De Bonfut gebruikt is onder andere afkomstig van Heuger uit Glandorf, één van de twee Duitse partners waaruit HBA bestaat. Heuger bezoekt met regelmaat de kwekerij in Nederland om te kijken hoe het plantmateriaal erbij staat en of er problemen zijn. Omdat Heuger zelf ook hortensia's afkweekt weet hij waar kwekers behoefte aan hebben. ,,Ze staan met de voeten in het vak'', zegt Zwinkels. En ook de schone werkwijze van de Duitsers kan hij waarderen. Aan de potjes zit geen vuiligheid, laat hij zien. ,,En ik heb nog nooit luis of spint hoeven te bestrijden.'' Zwinkels loopt door naar een aparte kweektafel waar hij een aantal selecties onder nummer aan het uittesten is. Van de acht zijn er nu nog vijf over, waaronder een dubbelbloemige, een soort met een bijzonder geelgroen bloemhartje en een witte die echt goed houdbaar is. Zwinkels: ,,Als deze selecties toegevoegde waarde blijken te hebben, mogen we die voor een jaar of twee exclusief telen. Dat is natuurlijk voor ons interessant.'' Maar het meest geïnteresseerd is Zwinkels in een soort waarmee hij het leverseizoen zou kunnen uitbreiden. ,,Ik zou willen dat ik vanaf 1 januari tot 1 oktober hortensia's telen kon'', zegt hij. ,,Klanten vragen ook eind juli nog naar hortensia's in kleine pot. Maar ik moet 1 augustus stoppen omdat een hortensiaplant dan geen groeikracht meer heeft. En dat is jammer.''
Speurtocht naar subliem snijras
Steve Sonneveld van Sonneveld Hydrangea herkent die wens van Zwinkels wel. Hij runt samen met zijn broers Piet en Henk een snijhortensiakwekerij op drie locaties in Bleiswijk. Ook zij zouden het teeltseizoen van een soort graag willen verlengen. Nu levert Sonneveld Hydrangea van maart t/m december snijhortensia in alle kleuren; 65% daarvan is vers, het resterende deel is doorgekleurd (classic). Op zijn speurtocht naar noviteiten en soorten die geen of minder rust nodig hebben, kwam hij vijf jaar geleden in contact met HBA. ,,De snijhortensiamarkt is best conservatief'', meent Sonneveld. ,,Eigenlijk kunnen we heel lang doen met een soort'', zegt hij wijzend naar een grote, uitgestoelde plant waar duidelijk al jarenlang takken van worden geoogst. ,,Nieuwe soorten worden niet snel opgepakt. Dat maakt vernieuwen best lastig.'' Hij streeft daarom op de kwekerij naar een combinatie van soorten die zich al bewezen hebben en nieuwigheden waarmee hij de consument kan verrassen. De eerste HBA-soort die de drie broers aanplantten was Royal Sensation en inmiddels hebben ze ook andere HBA-soorten in hun teeltplan opgenomen, waaronder Royal Queen en een tweetal late soorten. ,,Wat wij zoeken zijn soorten met een hoge productie; een zo lang mogelijk doorbloeiende plant met een goede kleur en compacte bladeren die weinig arbeid vraagt'', somt Steve op. ,,Zo'n subliem ras is er nu nog niet, maar grote kans dat we die over vijf jaar wel hebben.''
Investeren in de toekomst HBA
Om die overtuiging bewaarheid te laten worden, heeft Steve in de kas ruimte vrij gemaakt voor het houden van proeven. Hij vindt het boeiend om met de veredelaar van Agriom te sparren en mee te kijken in de keuken. ,,Ik wil geen volger zijn, maar loop met nieuwe soorten liever voorop. Op dit moment investeren we best veel in veredeling omdat we daar toekomst in zien.'' Die investeringen leveren niet altijd direct geld op. ,,Soms komt er niks uit een proef en ligt het in de bak. Maar als het wel een succes blijkt, dan hebben wij het exclusief, en mogen wij het gedoseerd op de markt brengen, dat is onze gentlemen's agreement met HBA.'' De werkwijze van samen zoeken en langzaam opbouwen, spreekt Sonneveld aan. ,,Wij vinden op dit moment gedegen veredeling en gedoseerde ontwikkeling belangrijker dan snel geld verdienen. Daarom werken wij graag samen met HBA.''
Hydrangea Breeders Association
HBA is het internationale samenwerkingsverband tussen veredelingsbedrijf Agriom uit De Kwakel en de gerenommeerde vermeerderings- en selectiebedrijven Kötterheinrich in Lengerich en Heuger Gartenbaubetriebe in Glandorf. HBA profileert zich op dit moment met vier nieuwe dubbelbloemige macrophylla's: de bolhortensia's Felina en Florentina en de randbloeiers Flame en Feather. Ook wordt gewerkt aan de introductie van een aantal paniculata's met vernieuwde eigenschappen die de potplantenmarkt zal verrassen. Voor de snijhortensiamarkt ontwikkelt HBA de Royal-rassen. Daarnaast is voor de teelt van snijhortensia in het equatoriale gebied een speciaal tropisch veredelingsprogramma opgezet met Force en Ice Cube als eerste resultaten.
Agriom
Bezoek Agriom in De Kwakel tijdens de Flower Trials in week 24. Voor relaties van HBA organiseert Agriom tijdens de Flower Trials op donderdagavond 13 juni de Hydrangea Night met interessante presentaties in een informele setting. Agriom Achterweg 58a, 1424 PR De Kwakel 0297-344078, www.agriom.nl
