De eerste stap in de trias energetica is besparen

De huidige energieprijzen maken dat ik een beetje aan het surfen ben over het net op zoek naar een onderwerp voor mijn wekelijkse bijdrage. Het brengt mij bij een publicatie ‘’Energie en ruimte-een nationaal perspectief” uit 2017. In 2015 hebben op de Klimaatconferentie in Parijs afgesproken dat we onze CO2-uitstoot met 80-95% verminderen richting 2050. 

Onze huidige energiebehoefte wordt op dit moment vooral ingevuld met kolen, olie en gas. We staan met elkaar aan de vooravond van een grote verbouwing, een verbouwing die met de huidige volatiele energieprijs alleen maar wordt versterkt. Als je om je heen kijkt, zie je allerlei initiatieven op het gebeid van zon- wind en warmte. Het maakt dat we de eerste stappen hebben gezet in de energietransitie. Deze transitie zal moeten verlopen langs verschillende sporen te beginnen met besparen, warmte, zonne-energie, CO2 opslag en windenergie. Daarnaast zullen we ook op zoek moeten naar nieuwe vormen van energie zoals waterstof en misschien wel kernenergie. 

Dat er iets moet gebeuren, is inmiddels wel bij een meerderheid van de mensen doordrongen. De vele overstromingen door hevige regenval en de enorme bosbranden door droogte hebben hieraan bijgedragen. We zullen afscheid moeten nemen van het fossiele tijdperk en op zoek naar en nieuw schoon energiesysteem. Als je kijkt naar de wereldgeschiedenis vanaf de oerknal tot heden hebben we het als mensheid altijd gedaan met wat de zon ons te bieden had. Deze periode is gevolgd door een heel kort fossiel tijdperk van nog geen 500 jaar. We zullen de komende jaren van het fossiele tijdperk moeten benutten om technologische ontwikkelingen in gang te brengen voor een nieuw energietijdperk. 

Energie
Hoewel de landen om ons heen schakelen naar aardgas moeten wij in Nederland van het gas af. Een aantal ontwikkelingen zijn hiervoor al in gang gezet. Zo ontstaan er collectieve warmtenetten gevoed door restwarmte en/ of diepe geothermie. Deze technieken hebben vrijwel geen CO2-uitstoot maar vragen wel flinke investeringen. Ook zien we technieken ontstaan zoals warmte-koude opslag. Deze voorzieningen maken gebruik van elektrische energie. Het gebruikmaken van groengas uit de intensieve dierhouderij is weer een ander voorbeeld.
Zelf zie ik veel in een ontwikkeling richting elektriciteit. Elektriciteit kan duurzaam worden opgewekt door wind- zon- waterkracht, golf en getijde energie. Daarnaast hebben we nog geothermie. We zullen als maatschappij in hoog tempo elektrificeren. Het maakt dat de elektriciteitsvraag spectaculair zal stijgen. Onze infrastructuur van opwekken en transport zal drastisch moeten worden aangepast.

Voor onze sector Glastuinbouw zal besparen het belangrijkste onderdeel zijn van de energietransitie. Het is de eerste stap in de trias energetica en laten we hier nu binnen Kas als Energiebron volop mee bezig zijn. We hebben op dit terrein al heel veel onderzoek gedaan. Natuurlijk hoop ik voor u dat de energieprijzen snel weer zijn genormaliseerd. De energieprijzen tot nu toe maakten dat veel ontwikkelingen op de plank zijn blijven liggen. Misschien is het nu tijd om weer opnieuw kennis te nemen van al dit onderzoek op dit terrein. Ik wil u graag wijzen op het programma Kas als Energiebron. KAE is hét innovatieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert. Glastuinbouw Nederland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) trekken hierin samen op.

Duurzame investeringen
Het programma ontwikkelt kennis en (teelt)technieken om in kassen energie te besparen en om meer duurzame energie zoals bio-energie, zonlicht en geothermie te gebruiken. Met de inbreng van ondernemers stimuleren we innovaties die een doorbraak voor de sector kunnen betekenen. Om duurzame investeringen te stimuleren, zorgen we voor kennisuitwisseling, subsidieregelingen en betaalbare technieken. Zie: https://www.kasalsenergiebron.nl/

Jan Willem de Vries
University & Research
Business Unit Glastuinbouw