Al die producten die gaan wij maken

In deze column wil ik u meenemen in een aantal ontwikkelingen die ik in onze sector zie gebeuren. 

Op het gebied van arbeid zal de glastuinbouw de komende decennia om de werkzaamheden in de kas uit te voeren nog veel handen vragen. Maar er zal een moment komen dat robots het werk zullen over nemen. Wanneer dat is, laat zich moeilijk raden. Ik denk dat de eerste doorbraken op het gebied van mechanisatie nog wel even op zich laat wachten. Er is wel al veel bereikt. Een mooi voorbeeld vind ik wel de steksteekrobot. 

Ik weet nog goed toen ik dat voor het eerst zag, dat was bij Deliflor, ik denk wel zo’n zeven jaar geleden. Wat was dat indrukwekkend om te zien. Van verenkelen tot steken. Of ik het nog ga meemaken dat de stekken ook geplukt gaan worden met een robot, dat weet ik niet. Ik weet wel dat er bedrijven zijn die hierover nadenken en misschien al mee bezig zijn. En het gaat snel... als ik alleen al zie waar we binnen Wageningen University & Research al mee bezig zijn de laatste jaren. Zo is er al een robot die paprika’s kan plukken. COVID-19 heeft ons nog maar eens laten zien wat de kwetsbaarheid is van het niet kunnen beschikken over voldoende arbeid in de voedselproductieketen, het zal de behoefte om te automatiseren alleen maar vergroten.

Op het gebied van telen zijn we hard op weg naar een autonomous Horticulture, waarbij op een autonome wijze onze gewassen geteeld gaan worden. Dat gebeurt niet alleen in de glastuinbouw, maar ook in de boomkwekerij, vaste planten en bloemen, fruitteelt, vollegrondsgroenteteelt, bloembollen en bolbloemen en paddenstoelenteelt. Op basis van sensor-informatie worden geautomatiseerd beslissingen en acties ondernomen welke leiden tot een duurzamere productie. De hierboven genoemde sectoren worden gekenmerkt door een grote inzet van arbeid en een hoge waarde per vierkante meter teeltoppervlak. Het wordt dan steeds belangrijker om de situatie tot op plantniveau te volgen om de optimale prestatie er uit het gewas te halen. 

Opmars arbeidskrachten

Arbeid moet ook steeds verder weggehaald worden, zie maar de opmars van arbeidskrachten uit Bulgarije, Roemenië door o.a.  een krimp aan Poolse medewerkers. Gerobotiseerde autonome productie van voedsel maakt het mogelijk om dichter bij de consument te produceren, onafhankelijk van de demografische aanwezigheid van arbeid. Het maakt voedselproductie veilig, reproduceerbaar, beter te tracken en te tracen en zorgt voor een continu proces van optimalisatie van een consumenten gedreven wijze van produceren. 

Een andere ontwikkeling die we eigenlijk al heel gewoontjes vinden zijn bijvoorbeeld de verwerkingsruimten van glastuinbouwbedrijven. De mate waarin producten op kleur, gewicht, grootte en kwaliteit worden gesorteerd en schoon en veilig verpakt is indrukwekkend. En het gaat maar door. Ook wordt er de laatste jaren volop geëxperimenteerd met het autonoom sturen van het kasklimaat op basis van sensorinformatie met behulp van big data en kunstmatige intelligentie. In de autonomous greenhouse challenge 2020 hebben een aantal toptelers het moeten afleggen tegen het op afstand telen van Cherrytomaten. Niets ten nadele van deze telers maar om aan te geven hoe hard deze ontwikkeling gaat. Op dit moment loopt er een project waar op basis van ionspecifieke sensoren voedingsoplossingen worden bewaakt en op peil gehouden. We staan nog maar aan het begin van een heleboel mooie ontwikkelingen en ik ben blij dat ik in deze sector werk. Een sector vol dynamiek en die vooruit wil. 

Doorbraken

En we zijn er nog lang niet. We zullen de komende decennia echte doorbraken gaan meemaken. Nu al wordt de glastuinbouw gekenmerkt door hoogwaardige productie van groente en bloemen. Onze hoogproductieve productiesystemen worden gekenmerkt door een hoge mate van efficiëntie in water- en grondstoffen gebruik. Maar hier kan nog wel een schep bovenop. Door inzet van technologie kunnen we van een lineaire productie richting een circulaire productie. Als ik om mij heen kijk zie ik de eerste resultaten. En het gaat maar door... Toen ik in de glastuinbouw kwam werken was het nog heel gebruikelijk dat de luchtramen nog handbediend open en dicht werden gestuurd. Nu zijn staan er al productie-units in de wereld waar helemaal geen (lucht)ramen inzitten. 

Voeding

Een heel andere doorbraak waar ik voor het eerst halverwege 2017 over hoorde bij een bijeenkomst bij Philips op de High Tech Campus in Eindhoven en die eraan staat te komen. Een doorbraak waar onze sector met onze mooie producten een heel belangrijke rol in kan gaan spelen, hoorde ik van Hans de Jong Hans de Jong, CEO van Philips Healthcare Benelux. Hij vertelde dat we op de wereld 7 triljard dollar per jaar uitgeven aan gezondheidszorg. En dit bedrag groeit maar door. Op dit moment hebben ongeveer 1 miljard mensen een hoge bloeddruk. 42% van de niet-overdraagbare aandoeningen heeft een relatie met onze voeding. Hij vertelde over hun doelstelling om de wereld gezonder te maken met technologie. Digitalisering zal in een hoog tempo toenemen waarbij technologie in de markt gezet wordt op basis van behoeften. Hij vertelde dat met behulp van technologie wij onze eigen gezondheid gaan bewaken. Het was dat ik voor het eerst hoorde over een gepersonaliseerd dieet. U krijgt dan vanzelf op uw mobiel wat u vandaag moet eten om gezond te blijven. 

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw