Muurschildering Johanna Westerdijk

Vanaf een muur aan de Maliesingel 54 te Utrecht kijkt professor Johanna Westerdijk voortaan de voorbijgangers aan vanuit haar laboratorium. Johanna Westerdijk (1883-1961) is van grote betekenis geweest voor het onderzoek aan plantenziekten (fytopathologie) én ze was een kleurrijke persoonlijkheid. Bovendien was ze de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland.

Geen saai leven
Ruim een eeuw geleden ontdekte Westerdijk dat de beruchte iepziekte (Dutch elm disease) veroorzaakt werd door de schimmel Ophiostoma novo-ulmi. In haar laboratorium onderzocht ze ook plantenziekten in andere gewassen en ze startte met de aanleg van de grootste collectie levende schimmels ter wereld. Daarnaast hield ze wel vaneen feestje op zijn tijd. Bekende uitspraken van haar zijn ‘Werken en feesten vormt schoone geesten’ en ‘Van een saai leven gaat zelfs een schimmel dood’. Als eerbetoon is ze nu vereeuwigd op een muurschildering.

Actueler dan ooit
Tot op de dag van vandaag wordt er internationaal vooraanstaand onderzoek aan plantenziekten en duurzame gewasbescherming uitgevoerd. In Nederland gebeurt dit aan de universiteiten van Amsterdam, Wageningen en Utrecht. Plantenbioloog prof. dr. Corné Pieterse van UU ontving hiervoor in juni 2022 de Spinozaprijs, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland. Schimmelonderzoek is van groot maatschappelijk belang: niet alleen voor gewasbescherming en voedselvoorziening, maar ook voor medische toepassingen en voor circulaire innovatie.

SPORE en De Strakke Hand
De muurschildering is gemaakt door het schilderscollectief De Strakke Hand, dat al eerder Utrechtsewetenschappers op muren in de binnenstad vereeuwigde. Zij brachten Westerdijk in beeld in haarlaboratorium tegen een achtergrond vol reageerbuisjes met schimmelkweek en omlijst door iepenbladeren. De muurschildering is een initiatief van SPORE, waarin Jacqueline Castelijns en Marieke Bemelman samenwerken om historische vrouwen bekend te maken bij een breder publiek. SPORE werkte samen met het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute en werd gesteund doorbijdragen van de universiteiten van Utrecht (UU), Amsterdam (UvA) en Wageningen (WUR), Utrechts Universiteitsfonds, KNAW, Stichting Willie Commelin Scholten, Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) en Nederlandse Mycologische Vereniging.

De KNPV is de oudste plantenziektekundige vereniging ter wereld en bestaat al 130 jaar. Zij verenigteen diverse groep personen die werken of studie verrichten binnen dit veelzijdige vakgebied of daarin belangstellend zijn. Zij kent ruim 600 leden en bevordert samenwerking en uitwisseling van kennis binnen de vereniging én erbuiten. Binnen de KNPV is dan ook veel kennis én ervaring voorhanden over ziekten en plagen van planten en het voorkomen en bestrijden ervan.

Meer op www.knpv.org
Wie meer wil weten over Johanna Westerdijk, kan ook terecht op de website www.plantenziektekunde.nl/johanna-westerdijk