Jan Willem de Vries
Jan Willem de Vries Foto: WUR

We gaan versneld de glastuinbouw ecologiseren

Column Column

Het is alweer even geleden dat er door onderzoekers een studie is gedaan naar de Zonnekas. 

De oorlog die Rusland voert met Oekraïne en het menselijk leed wat hiermee wordt veroorzaakt is verschrikkelijk. We moeten alles op alles zetten door de druk op Poetin en zijn Vazallen zo groot mogelijk te maken en dat gaat voor eenieder consequenties hebben zo ook voor de Glastuinbouw. 

Tot de dag van vandaag dient de glastuinbouw als voorbeeld van uitmuntend Nederlands ondernemerschap met een sterke concurrentiepositie en met goede vooruitzichten. Door het gematigde Nederlandse klimaat met zijn relatief koele zomers en milde winters kan er jaarrond worden geproduceerd, waardoor de randvoorwaarden voor een hoge jaarlijkse productie aanwezig zijn. Door het hoge niveau van vakmanschap en de snelle implementatie van innovaties kunnen deze hoge producties worden gerealiseerd. Verbonden aan de primaire Glastuinbouw heeft zich ook een sterk toeleverend bedrijfsleven ontwikkeld dat internationaal toonaangevend is. Daarnaast heeft Nederland een sterke positie in de handel en verwerking van Glastuinbouwbouwproducten op wereldniveau verworven. De kastuinbouwsector levert door dit alles een grote bijdrage aan de Nederlandse economie.

Maatschappelijk geaccepteerd
Om deze hoge producties te halen is het nodig om ziekten en plagen te beheersen en moet de watergift en plantenvoeding optimaal net als de groeiomstandigheden (kasklimaat) zijn. Voorheen vroeg dit een hoog niveau van input, zoals gewasbeschermingsmiddelen, nutriënten en fossiele energie. Hier is de afgelopen decennia wel het een en ander veranderd. Al vanaf de begin jaren negentig was de belasting van het milieu iets wat maatschappelijk niet meer werd getolereerd. De manier waarop wij onze producten teelden werd steeds minder gewaardeerd door de consument. Om de productie maatschappelijk aanvaardbaar te maken voor de consument is daarom door de sector een ontwikkeling in gang gezet waarbij de niveaus van de input omlaag zijn gebracht. Emissies naar water, bodem en atmosfeer zijn nagenoeg tot nul gereduceerd. Een en ander werd gestimuleerd door regelgeving van de overheid en afspraken die tussen overheid en bedrijfsleven over het terugbrengen van emissies. Hier zijn heel goede resultaten geboekt.
Op het gebied van biologische bestrijding zijn grote stappen gezet en de laatste jaren wordt er vanuit ons bedrijf heel veel onderzoekscapaciteit gezet op weerbare teeltsystemen en weerbare gewassen. De emissies van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten naar het milieu zijn door gesloten watergeefsystemen met ontsmetten van het te veel gegeven water en het weer op smaak brengen van de benodigde meststoffen tol nul teruggebracht. Bij deze teeltsystemen wordt het water dat niet door het gewas wordt opgenomen, opgevangen, geconditioneerd en hergebruikt.

Fossiele energie
Om het fossiele energiegebruik terug te dringen zijn begin jaren negentig afspraken door overheid en bedrijfsleven gemaakt om de hoeveelheid energie per eenheid product terug te dringen (Meerjarenafspraak Energie Glastuinbouw) De doelstelling was een verlaging van energiegebruik per eenheid product. Begin van deze eeuw is de overheid samen met het toenmalige productschap tuinbouw het programma Kas als Energiebron gestart. Het moest de Glastuinbouw brengen van energieconsument naar energieproducent. Het wat het innovatieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw vergaand moest stimuleren. Het programma draait tot op de dag van vandaag en wordt gefinancierd vanuit Glastuinbouw Nederland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Binnen dit programma is heel veel nieuwe kennis ontwikkeld en (teelt)technieken tot stand gekomen met als doel om in kassen energie te besparen en om meer duurzame energie zoals bio-energie, zonlicht en geothermie te gebruiken.

Het heeft ons het nieuwe telen gebracht en ook heel veel nieuwe kennis. Kennis die voor een deel op de plank terecht is gekomen omdat de prijs voor energie gewoon te laag was om hier mee verder te gaan of hierop te investeren. 

Ik zou zeggen ondernemers het is nu tijd om deze gedane innovaties af te stoffen. Mogelijk dat ze voor u een doorbraak kunnen betekenen en de sector verder kunnen helpen te verduurzamen. Misschien dat er uit al die ellende van dit moment toch nog iets goeds komt.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant