De kracht van het Westland bepaalt het bestaansrecht voor de toekomst...

Over de toekomst van het Westland is veel te doen. Een goede vriend van mij met een heel groot Westlands tuinbouwhart deelt regelmatig met mij dat hij zich grote zorgen maakt over de toekomst van de Glastuinbouw in het Westland. 

Het Westland, het belangrijkste glastuinbouwgebied van Nederland. In de 19e eeuw kwam de glastuinbouw op grotere schaal pas echt van de grond. Het waren met name de tafeldruiven en vroege aardappels die erg in trek waren. De druiventeelt nam tot de tweede wereldoorlog enorm toe en stortte na de oorlog volledig in doordat de Zuid-Europese landen druiven veel voordeliger konden leveren. Als vervanging van druiven kwamen teelten zoals tomaten, sla, komkommers, etc. Vanaf 1960 werd ook de teelt van snijbloemen steeds belangrijker. Alle producten geteeld in het Westland waren hoofdzakelijk bedoeld voor de export. Het Westland is geworden tot een welvarende en innovatieve streek ook wel genoemd de Glazen stad

Waar mijn vriend zich vooral zorgen over maakt is of er nog voldoende ruimte over blijft voor de tuinbouw, een onderwerp dat ook mij als echte glastuinbouwman raakt. Het Westland had op het hoogtepunt zo’n 3500 ha tuinbouwgrond. Op dit moment is dat nog iets van 2300 ha. Nu zegt het areaal niet zo veel over productie, immers de teelten zijn steeds intensiever geworden. Wel zie je een beweging van bedrijven die willen expanderen, die uit het Westland trekken en dan vooral richting Noord-Holland gaan waar nu op dit moment al zo’n 1500 ha aan glas staat. De enorme druk die op het gebied van woningbouw, er moeten 15.000 woningen worden gebouwd in de metropool regio Rotterdam- Den Haag. De druk op de beschikbare ruimte is enorm groot. 

Als je deze ontwikkeling beschouwt, is urbanisatie waarbij steeds meer mensen in steden gaan wonen een verschijnsel wat we overal in de wereld zien. Al die mensen moeten van schoon en veilig voedsel worden voorzien. Glastuinbouw kan hier de oplossing voor zijn. Nederland en in het bijzonder het Westland is hier een belangrijke speler in omdat we de knowhow en de technologie hebben. Deze kennis is ontstaan omdat overheid, bedrijfsleven (studieclubs) en onderzoek samenwerkten aan kennisontwikkeling. Het werd de gouden obo driehoek genoemd. Nu de schaalgrootte bij productiebedrijven en handel toeneemt, waarbij het areaal ongeveer hetzelfde blijft maar het aantal ondernemers enorm afneemt, kan je de vraag stellen of men elkaar nog nodig heeft voor nieuwe kennisontwikkeling en of men bereid is om nieuwe kennis met elkaar te delen. Iets waar de tuinbouw groot mee geworden is en iets wat we als Nederlandse tuinbouw moeten koesteren. Als individueel bedrijf zijn we gewoon te klein om de ontwikkelingen die gaande zijn het hoofd te bieden dit moeten we met elkaar blijven doen. 

Willen we als Nederlandse Glastuinbouw mondiaal een rol van betekenis willen blijven spelen en dat geldt in het bijzonder voor het Westland, dan moeten we ervoor zorgen dat we voortdurend bezig zijn om te borgen dat we over een innovatieve glastuinbouw beschikken die voortdurend gericht is op de productie van hoogwaardige, duurzame en kennisintensieve producten. Voor mij is het klip en klaar duidelijk als we stoppen met innovatie het niet lang meer duurt dat we overbodig worden. Landen om ons heen zitten niet stil. Nieuwe kennis ontwikkelen kost geld en veel inspanning. Het is wat je als bedrijf niet altijd alleen kunt doen, maar wel met elkaar. Er zijn op dit moment enorme ontwikkelingen gaande op het gebied van data, autonoom telen, kunstmatige intelligentie en zelflerende systemen. Dat kan je als gemiddeld bedrijf in Nederland niet alleen. Daar heb je elkaar, tuinders en toeleveranciers voor nodig.
Dus gemeente Westland als u een rol van betekenis wilt vervullen op het gebied van Feeding the cities en feeding the World zou ik maar heel zuinig zijn op uw maakindustrie.

Jan Willem de Vries
University & Research
Business Unit Glastuinbouw