Een oproep aan onze EU-vertegenwoordigers...

Een beetje surfen op het internet al zoekende naar een onderwerp voor deze bijdrage aan de Bloemenkrant brengt mij bij het onderwerp fotosynthese. Een van de oplossingen waar we voor komen te staan als we de wereld van morgen willen voeden, is het beschikken over voldoende voedsel. 

Wat zou het dan toch mooi zijn als we van met name onze hoofdgewassen de fotosynthese capaciteit zouden kunnen verhogen. Ik heb het dan dit keer niet over onze luxe gewassen zoals tomaat, komkommer en paprika maar over mais, rijst, tarwe, aardappelen, sojabonen cassave, etc. Gewassen die onze calorieën leveren om te kunnen leven. Amerikaans onderzoek aan tabaksplanten heeft laten zien dat de fotosynthese capaciteit bij tabaksplanten met 40 procent is op te voeren via verbetering van deze fotosynthese. Iets wat volgens mij geweldig nieuws moet zijn geweest voor plantenwetenschappers. 

Deze Amerikaanse onderzoekers hebben een weeffout in de fotosynthese van planten ontdekt en ondervangen. Planten produceren een enzym, genaamd Rubisco, dat CO₂ uit de lucht helpt omzetten in suikers voor de plant. In 20 procent van de gevallen haalt dit enzym geen CO₂ maar zuurstof uit de lucht. Daarmee ontstaan gifstoffen in de plant die deze vervolgens weer moet opruimen, waardoor vervolgens de plant minder energie heeft voor groei en ontwikkeling. Het is deze onderzoekers gelukt een gen dat verantwoordelijk is voor de normale afvoer van de gifstoffen in de tabaksplant uit te zetten en alternatieve afbraak-genen toe te voegen. Het resultaat van deze vinding is dat deze tabaksplanten 40 procent meer biomassa produceren. De techniek die gebruikt is voor dit onderzoek valt onder de wetgeving van genetisch gemodificeerde gewassen. 

Biomassa 
Dit onderzoek laat zien dat de fotosynthese van gewassen sterk kan verbeteren. Het is een doorbraak op fotosynthesegebied. Collega’s binnen de WUR zeggen mij dat het mogelijk moet zijn dat planten in potentie meer dan 75 procent meer biomassa zouden moeten kunnen produceren. De vraag die zich voordoet is dan natuurlijk wel hoe je deze hogere fotosynthese kunt omzetten in hogere specifieke opbrengsten. Omdat GMO-technieken niet zijn toegestaan, zijn we binnen de WUR heel erg op zoek naar natuurlijke variatie in planten. Hier wordt bijvoorbeeld gekeken naar genen in woestijnplanten die een bijzonder hoge fotosynthese-capaciteit hebben om deze vervolgens in te kruisen. Bij deze techniek wat overigens een lange weg is, heb je geen transgenen nodig. Het zou dus mooi zijn als binnen de EU Crispr-cas een toelating had. We zouden dan de fotosynthese met soorteigen genen enorm kunnen verbeteren.

Soms vraag ik mij af of onze EU-parlementariërs in Brussel andere televisiebeelden zien, dan wat ik zie. We kunnen onze ogen toch niet blijven sluiten voor de problemen die er zijn om de wereld te voeden. En neemt u maar aan dat deze problemen alleen maar groter worden met het veranderende klimaat, het opwarmen van de wereld. De extremen in klimaat worden groter, lees de kranten zie de berichten op de televisie. We kunnen niet meer ontkennen dat er niets aan de hand is. 

Oproep aan Brussel
De Europese Commissie in Brussel zou moeten investeren in onderzoek naar hogere fotosynthese capaciteit van onze gewassen al was het alleen al om de voedselproductie te waarborgen door hogere opbrengsten per plant. We staan met zijn allen voor de opgave om meer voedsel te produceren voor de groeiende wereldbevolking en tegelijkertijd de klimaatafspraken te realiseren en veel efficiënter om te gaan met water en mineralen.

Langs deze weg roep ik onze vertegenwoordigers in Brussel op om de regelgeving rondom nieuwe veredelingstechnieken te vereenvoudigen en Crispr-Cas toe te laten. Het is een techniek waarbij het erfelijk materiaal van een plant op een specifieke plek wordt veranderd om daarmee een eigenschap te versterken of uit te schakelen.
Hierbij worden ‘geen soort grenzen’ overschreden.

Jan Willem de Vries
University & Research
Business Unit Glastuinbouw