De natuur heeft overal een oplossing voor

Dat schreef ik vorige week nog in mijn Column. De reden dat ik dit schrijf is een bezoek aan een bedrijf wat zich bezighoudt met Plasma Activated Water (PAW). Ik was te gast bij Paul Leenders directeur van het bedrijf VitalFluid wat gevestigd is op de High Techcampus in Eindhoven. Door een collega was ik getipt dat dit een mogelijk interessante partij zou kunnen zijn voor de Club van 100. 

Nu kan ik u vertellen, dat ik niet zo snel onder de indruk ben als mij verteld wordt dat het product van dit bedrijf nog wel eens een baanbrekend zou kunnen zijn als het gaat om het ontsmetten van voedingsoplossingen, het afbreken van gewasbeschermingsmiddelen (maar medicijn resten) en dat het ook nog eens bij mensen het genezingsproces van wonden kan bevorderen. Het lijkt te mooi om waar te zijn, maar als dezelfde techniek ook nog in staat is om stikstof uit de lucht te binden tot nitraat, wat vervolgens kan dienen als stikstofbron voor onze planten, dan word ik toch echt nieuwsgierig. 

Voorstelronde

Na een voorstelronde begint Paul zijn verhaal met; wist je dat elke seconde gemiddeld de bliksem wel 50 tot 100 keer per seconde inslaat op aarde en dat er tijdens zo’n blikseminslag er interessante chemische processen plaatsvinden. Zo interessant zelfs dat het een disruptieve innovatie kan zijn waarmee we op een aantal gebieden de wereld er mee op z’n kop te kunnen zetten. Wat dit bedrijf doet is een apparaat bouwen die onder juiste condities blikseminslagen nabootsen. Het is dit bedrijf gelukt om hiermee water een desinfecterende werking te geven, dit enkel door gebruik te maken van natuurlijke elementen. 

Bliksem

Plasma Activated Water (PAW) wordt dagelijks door de natuur zelf geproduceerd. Wanneer het bliksemt wordt de aanwezige omgevingslucht, die bestaat uit zuurstof en stikstof, in een plasmafase gebracht. Lucht is een mengsel van allerlei gassen waarbij in de normale gasfase elk atoom een gelijk aantal positief en negatief geladen deeltjes bevat. De positieve lading bevindt zich in de kern en de negatief geladen elektronen eromheen maken het geheel neutraal. Door de bliksemschicht zijn sommige atomen door de toegevoegde energie elektronen kwijtgeraakt. Deze aggregatietoestand wordt ook wel gasontlading genoemd en komt zeer veel voor in de natuur, wel ongeveer 800 miljoen keer per jaar. Bij deze gasontlading bewegen de losgeslagen elektronen zich dan vrij door de ruimte en de achtergebleven kern (met de overgebleven elektronen) heet dan geïoniseerd. Wanneer voldoende atomen geïoniseerd zijn om het elektrische karakter van het gas merkbaar te veranderen, spreekt men van plasma. Het maakt de zuurstof en stikstof reactief, waardoor ze makkelijk oplossen in water. 

Desinfecterende werking

Deze techniek geeft het water vervolgens een unieke, desinfecterende werking. Dit bedrijf is er als eerste ter wereld in geslaagd om water te produceren met unieke desinfecterende eigenschappen. Dit water behoudt zijn sterk desinfecterende werking ongeveer 15 minuten, daarna blijft er water over dat nog mild desinfecteert en bovendien een uitstekende meststof bevat. Inmiddels zijn er al de nodige experimenten uitgevoerd op het gebied van zaadontsmetting waarbij veelbelovende resultaten zijn behaald. Waar ik enorm enthousiast over word, is dat dit mogelijk een techniek is die ons als sector kan helpen verder te verduurzamen door het gebruik van chemicaliën, pesticiden en kunstmeststoffen terug te dringen. PAW zou je kunnen toedienen als bladbemesting. Eerste proeven die wij gedaan hebben in 2014 met dit water waren veelbelovend. Inmiddels is men zo ver dat de eerste commerciële apparaten worden verkocht. In de EU loopt dit bedrijf tegen allemaal regelgeving aan om deze techniek toegelaten te krijgen. 

Testen

De testen die door de autoriteiten worden gebruikt zijn gebaseerd op bestaande technologieën en middelen en vraagt enorme investeringen. Eigenlijk is het niet meer en minder dan een natuurlijke manier van gewasbescherming. Het is niet anders dan het toepassen van een natuurkundig principe, het nabootsen van onweer in een gecontroleerde omgeving. Daarnaast is het een techniek die ons een heel zuivere nitraatmeststof gaat aanreiken in een oplossing waarmee wij ook onze systemen mee kunnen ontsmetten en wat ook nog een keer een effect heeft op schimmels. Water wat gemaakt kan worden met hernieuwbare energiebronnen, wat vervolgens resulteert in een lage CO2-voetafdruk hoe mooi is dat. 

Experiment

Op dit moment ligt er bij ons op het proefbedrijf een experiment met tomaten geteeld op substraat volgens USDA-principes voor biologische teelt, dit is een Amerikaans milieulabel. Het label geeft producten aan die afkomstig zijn uit de biologische landbouw. Die producten moeten voor de volle 100 procent biologisch zijn. Het experiment wordt uitgevoerd met recirculatie van drainwater, zonder desinfectie van recirculatiewater. Een deel van het supplementwater wordt behandeld met het plasma-geactiveerde waterproces voor toevoeging van nitraat. Het experiment loopt tot november u kunt zich voorstellen dat ik deze proef met meer dan gemiddelde belangstelling volg. 

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw