Elke stap hoe klein dan ook is er één...

De achteruitgang van biodiversiteit is wereldwijd dus ook in Nederland een groot punt van zorg. Nu heeft is de natuurlijke biodiversiteit op aarde in het verleden al een paar keer flink te lijden gehad. Hier lagen oorzaken uit de natuur zelf aan ten grondslag, denk dan aan klimaat- en zeespiegel veranderingen, meteoriet ingeslagen en vulkaanuitbarstingen.

Na elke achteruitgang herstelde dit. Miljoenen jaren gingen er overheen voordat het ecosysteem hersteld was met een grote verscheidenheid aan soorten. 

Oorzaak
Nu is het anders en is de mens de oorzaak van de achteruitgang in biodiversiteit. Zo heeft de mens in relatief korte tijd heel veel schade aangericht door het aantasten van de natuur en het gaat maar door. Je moet dan denken aan de enorme boskap die alsmaar doorgaat, wegenaanleg waardoor leefgebieden worden verstoord, de visserij en handel in bedreigde diersoorten en planten. Ons energiegebruik door het verstoken van fossiele brandstoffen in korte tijd maakt dat het klimaat door opwarming van de aarde verandert. Herstel van de biodiversiteit zal ook nu heel land gaan duren. Het verschil met de rampen in het verleden is dat dit keer wij mensen de oorzaak zijn van de verstoring van het ecosysteem. Nu zijn wij intelligente wezens en kunnen het tij nog keren. Wij mensen worden steeds bewuster wat het gevolg zal zijn als we zo doorgaan. Mijn moeder zij wel eens “Jongen als we zelf niet in actie komen zal de natuur zelf ingrijpen, de natuur heeft namelijk overal een oplossing voor”.

Biodiversiteit
In heel de wereld worden en zijn afspraken gemaakt om het opwarmen van de aarde te keren. Ik lees op de portal biodiversiteit.nl dat in Nederland sinds het jaar 1900 minstens 614 diersoorten uit zijn verdwenen. Wereldwijd sterven soorten in een hoog tempo uit. Een soort is uitgestorven als deze meer dan 50 jaar niet meer is waargenomen. Het verlies aan soorten hangt samen met de achteruitgang van ecosystemen en leefgebieden in oppervlak en kwaliteit. Het tropisch regenwoud is nog maar een fractie van wat het 100 jaar geleden was en veel koraalriffen worden ernstig bedreigd.

Van gas af
Wat mijn moeder ook wel eens zei, is dat elke grote reis met een eerste kleine stap begint. Nu hoort u mij niet zeggen dat we in één keer met zijn allen van het gas af moeten. Maar we moeten hier wel mee bezig gaan en komen tot een verdere verduurzaming van onze wijze van telen. Als onderzoeksbedrijf werken we hier hard aan en het staat zelfs in de missie van ons bedrijf “onderzoek voor duurzame glastuinbouw”. Als Glastuinbouw & bloembollentelers kunnen we een steentje bijdragen aan het herstel van biodiversiteit. Nederland heeft binnen Europa de laagste biodiversiteit. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door landbouw, verstedelijking en versnippering van natuur. Als sector leveren we serieuze inspanningen om te voorkomen dat onze bedrijfsvoering verdergaande negatieve gevolgen heeft voor het milieu. Dat doen we door het toepassen van biologische bestrijding, recirculatie van voedingsoplossingen, zuiveren van lozingswater en het terugdringen van het gebruik aan fossiele brandstoffen. Maar we kunnen nog meer doen. In glastuinbouwgebieden wordt biodiversiteit door telers nog te vaak als risico gezien. Planten rondom het bedrijf kunnen schadelijke insecten en virussen bevatten, het maakt dat de bereidheid om hierin te investeren laag is.

Functionele biodiversiteit
Maar het kan echt anders... op dit moment loopt er een onderzoeksproject “Functionele Biodiversiteit in en om de kas” Wat wij met dit onderzoek beogen is de biodiversiteit om de kas inzetten voor problemen in de kas met schadelijke insecten en daarnaast kan deze helpen bij een aantal zacht fruitgewassen aan een betere bestuiving. Het project moet inzicht en handvatten leveren om glastuinbouwgebieden en de directe omgeving van kassen zodanig in te richten en te beheren dat dit winstgevend is voor zowel de natuur als het bedrijf. Daarnaast zal het door hier mee bezig te zijn een bijdrage leveren aan het imago van onze sector. Daarnaast heeft het door hier mee bezig te zijn een positieve invloed op de woon- en werkomgeving en dus het welbevinden van veel mensen. Maar het allerbelangrijkste is wel dat het een, hoe klein dan ook, een bijdrage levert aan het herstel van biodiversiteit. Het is een stapje, hoe klein dan ook om een bijdrage te leveren aan een betere wereld.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw