Nieuwe Plantgezondheidswet in werking

1 maart 2021 trad de nieuwe Plantgezondheidswet in werking. Wat betekent dit voor de sierteeltsector? Helma Verberkt, beleidsspecialist en programmamanager plantgezondheid Glastuinbouw Nederland geeft aan wat dit betekent voor de sierteeltsector.

DOOR WILMA VAN VELZEN

“Je kunt de nieuwe Plantgezondheidswet zien als een nationale uitwerking van de Europese verordening Plantgezondheid”, legt Helma Verberkt uit. “Deze is gericht op het voorkomen van nieuwe ziekten en plagen, dan wel het voorkomen van verspreiding ervan. Alleen willen we in Nederland aan de ene kant de grenzen zoveel mogelijk open houden voor import en export omdat we nu eenmaal een belangrijke draaischijf zijn. Aan de andere kant moeten we ervoor zorgen dat de fytosanitaire kwaliteit gewaarborgd blijft. Je moet er toch niet aan denken dat via import allerlei ziekten en plagen de eigen productie in gevaar wordt gebracht. Dit betekent dat bij de uitwerking van de wetgeving constant keuzes moesten worden gemaakt tussen deze twee uitersten.“

Sectoren en autoriteiten

“Over de Europese verordening hadden alle EU lidstaten wel iets te zeggen. Bij de totstandkoming van de nieuwe Plantgezondheidswet hebben we daarom heel veel samengewerkt met andere sectoren en autoriteiten. De wet dient immers een gezamenlijk belang. Op Europees niveau is de verordening, vastgelegd in 2016, al op 14 december 2019 in werking getreden. Deze moest worden doorgetrokken en verder geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Dit is nu geborgd in de nieuwe Plantgezondheidswet.”

Risicoplanten

“Als je vraagt naar een voorbeeld van wat we tegenkwamen in het voortraject waar we specifiek wat mee hebben gedaan, dan zou dat bijvoorbeeld de lijst met hoog risicoplanten kunnen zijn. Hierop staan allerlei gewassen die dan niet meer vanuit zogenaamde derde landen, wat wil zeggen van buiten de Europese Unie, geïmporteerd mogen worden. Daar stond Ficus in zijn breedheid op. Het was onduidelijk wat het risico was aan dit gewas bij import. We zijn toen gaan uitzoeken wat de achtergrond daarvan was.”

Importverbod

“Het bleek dat de Ficus carica, de vijg, door een aantal Europese lidstaten als risicovol werd ervaren. Hier kunnen een aantal ziektes en plagen in zitten die schade kunnen aanrichten. We hebben vervolgens beargumenteerd en ondersteund dat niet Ficus op de lijst moest staan, maar dat dit alleen de Ficus carica betrof. Nu is het importverbod dus beperkt tot alleen Ficus carica. Hadden we dit niet gedaan dan hadden we geen Ficus plantmateriaal of halfwas Ficus zoals Bonsaï meer kunnen importeren. Dit is dan nog maar één zo’n voorbeeldje waaruit blijkt dat een goede afstemming belangrijk is.”

Track-and-trace

Ook benoemt Helma Verberkt dat het Plantenpaspoort Europees is vastgesteld. “Dit is met name van belang om via track-and-trace snel te herleiden waar een plant vandaan komt. Want stel dat je een ziekte vindt wat een dreiging is voor onze land- en tuinbouw, dan kun je via dat systeem heel snel de oorsprong achterhalen. Je kunt dan nog andere partijen in een vroeg stadium onderscheppen en aanpakken. Neem bijvoorbeeld Q-organismen, die wil je echt niet in Nederland hebben. Enerzijds begrijpen we dus allemaal wel dat dit belangrijk is, anderzijds vonden de telers dit best een lastig project om dat allemaal te kunnen implementeren en toe te passen.

Naktuinbouw

Daarbij zijn we ook heel nauw opgetrokken met onder andere Naktuinbouw tijdens het implementatieproces. Dit was een lastig traject, maar we hebben geprobeerd dit zo goed mogelijk neer te zetten. Lastig ook omdat er voor de kwekers weer extra kosten aanzitten. Terugblikkend kan ik zeggen dat het Plantenpaspoort uiteindelijk goed is geïmplementeerd en gefiatteerd. Hierin loopt Nederland voor, niet op de verordening, maar wel op de totale implementatie ervan. Andere lidstaten die nog niet zover zijn komen nu kijken hoe wij dat hebben gedaan.”