Jan Willem de Vries
Jan Willem de Vries Foto:WUR

Smaakpanel voor onderzoek...waar blijft de sierteelt

Column Column

Wat wij ‘smaak’ noemen is een samenspel van meerdere zintuiglijke waarnemingen (smaak in ruimere zin). Met de smaakwaarneming in engere zin bedoelen we de waarneming van zoet, zuur, zout en bitter door de smaakzintuigjes op de tong en de mondkeelholte. De afgelopen jaren hebben onderzoekers nog twee smaken ontdekt: umami (eiwitrijk) en vet. Bij het proeven speelt ook de waarneming van structuur, temperatuur en kruidigheid en de waarneming van reukstoffen van voedsel en drank een belangrijke rol. Deze waarnemingen op je tong, mondholte en in je neus worden door zogeheten neuronen omgezet in een elektrisch signaal dat naar de hersenen wordt gestuurd. Daar maakt het contact met andere neuronen. Door die verbindingen in je hersenen ervaar je de smaak en de prikkels. Omdat het centrum ‘geur’ in je hersenen dicht bij het centrum ‘emotie’ ligt, zijn de lijntjes kort en kan een bepaalde geur gemakkelijk een specifieke emotie oproepen. 

De experts van de business unit Glastuinbouw onderzoeken de smaak van groenten en fruit voor alle schakels in de keten. Dit onderzoek voeren we uit met een consumentenpanel, sensorische panels en metingen in het laboratorium.

Ervaring
Iedereen heeft weleens zo een ervaring dat als je iets ruikt of proeft je naar een herinnering brengt. Smaak kan je laden met emoties, positieve zoals plezier en geluk maar ook negatieven zoals angst en woede. Reuk is een van onze krachtigste zintuigen, ze zetten onze verbeelding binnen een enkel ogenblik naar een andere plek. Ook geluiden of hoe iets er uitziet, kunnen dit effect hebben. Het zijn allemaal factoren waarmee bij smaak onderzoek rekening moet worden gehouden. Het Smaakteam van onze Businessunit heeft diverse praktische tools ontwikkeld om de smaak van groenten en fruit snel en objectief te kunnen vaststellen.

Consumentenpanel
Het bepalen van het smaakniveau van groenten en fruit gebeurt door een consumentenpanel. Dit panel bestaat uit de kopers van het de producten. Door het inzetten van dit panel kunnen onze klanten veelal de veredelaars snel te weten komen welke producten door consumenten het beste op smaak worden gewaardeerd. Ons consumentenpanel bestaat uit ongeveer 400 vrouwen en mannen. Door de jaren heen zijn er door dit panel heel veel gewassen beoordeeld zoals tomaat, paprika, komkommer, meloen, aardbei, framboos, peen, spruitkool, aubergine, peer, asperge, spitskool, pompoen, rode biet, boerenkool, hete peper, zeekraal, etc. Onze sensorische ruimte is ingericht met aparte smaakhokjes zodat panelleden zich echt kunnen concentreren op de smaak van het product. Door de producten met roodlicht te belichten krijgen alle producten dezelfde kleur en er dus hetzelfde uitziet. Proeven is niet zomaar proeven, onze panels kunnen de verschillende aspecten van smaak goed in kaart brengen. Getrainde panel leden kunnen aangeven in welke smaakaspecten producten verschillen. Deze panels worden gebruikt om voorkeuren van consumenten beter te begrijpen. Niet iedereen is in staat nauwkeurig te beschrijven wat er precies lekker of juist niet lekker is aan een product en te benoemen wat hij proeft. U moet dan denken aan zoetheid aan zoetheid, stevigheid maar ook groen aroma of gronderig aroma. Het sensorische panel kan de eigenschappen vaststellen waar consumenten onbewust hun voorkeur op baseren, iets wat zelfs met de modernste meetapparatuur haast onmogelijk is. Ons onderzoek met het consumentenpanel (Welke is het lekkerst?), getrainde sensorische panels (Hoe scoren de producten op diverse smaakaspecten?) en de combinatie van die twee (Welke attributen bepalen de smaak?) kan aangeven hoe de smaak van uw producten verder kunt optimaliseren, of waarin uw product verschilt van dat van een concurrent.

Smaak

Ik hoop dat ik duidelijk heb kunnen maken dat de smaak van verse producten belangrijk is. Maar er is meer; onze producten worden in eerste instantie gekocht door consumenten met hun ogen. Ons consumentenpanel kan ook worden ingezet om producten op uiterlijk te beoordelen. Hierbij kan het gaan om groenten en fruit, maar ook om bloemen en planten. Voor dit type onderzoek hebben we ook een speciale onderzoeksruimte ingericht, de Mood Room, waarin een shopping-situatie wordt nagebootst. Producten worden hierin tentoongesteld en door het panel beoordeeld. Met dit onderzoek kunnen we achterhalen welke productkenmerken aantrekkelijk worden bevonden en welke aspecten bepalend zijn bij een beslissing om een product al dan niet te kopen.

Sierteelt
Het verbaast mij dat we vanuit de sierteelt zo weinig vragen krijgen op dit gebied. Zou het niet mooi zijn om te weten hoe een vernieuwende bloemvorm wordt gewaardeerd of welke bloemkleur het meest in de smaak valt of juist welke consumenten zouden een bepaalde potplant graag willen kopen? Zou het niet fantastisch zijn om de voorkeuren van consumenten voor sierteeltproducten beter te begrijpen en welke emoties deze producten oproepen? Als u over deze kennis beschikt kunt u het ultieme liefdes boeket, excuus boeket, troost boeker, etc. maken. Een fantastisch marketinginstrument.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant