Afbeelding
Foto: Jan Willem de Vries

Op naar een fossielvrije en circulaire kas

Algemeen Column Column

Om de klimaatdoelen te bereiken zijn we binnen ons bedrijf op zoek naar alternatieven voor fossiele energiestoffen en teelttechnieken waarbij we het gebruik van water en nutriënten, net als chemie, tot een minimum willen beperken. Daarnaast zijn we binnen Wageningen University & Research hard op zoek om alternatieven voor stoffen te zoeken die we gewoon zijn om uit aardolie te maken. Je moet dan denken aan het winnen van vervangende stoffen uit biomassa, zoals bijvoorbeeld agrarische reststromen en gft-afval. Zo ontwikkelen Wageningse onderzoekers groene alternatieven voor in cosmetica, wasmiddelen, verf en plastic. Dit zorgt niet alleen voor CO2-reductie, maar is ook beter voor mens, dier en milieu. 

Een voorbeeld, vaatwastabletten bevatten polyacrylaten, chemische stoffen op basis van aardolie. Onderzoekers zijn erin geslaagd om uit suikerbietenpulp een product te ontwikkelen dat als groen alternatief in vaatwastabletten kan dienen. Het nieuwe product is vervolgens ook nog een keer biologisch afbreekbaar en dus minder schadelijk voor het milieu. 

Circulaire glastuinbouw

Als Businessunit Glastuinbouw zijn wij ook steeds meer bezig met een circulaire glastuinbouw. Het doel wat we willen bereiken is het verkleinen van het grondstoffenverbruik en afvalproductie. In de komende jaren zullen glastuinbouwondernemers hun aardgasverbruik moeten decimeren of geheel tot nul terugbrengen. Daarnaast hebben ze te maken met de nieuwe richtlijnen rondom water en nul-emissie voor mineralen en gewasbeschermingsmiddelen. Op het gebied van hoog energie vragende gewassen zijn de afgelopen jaren grote stappen voorwaarts gemaakt op dit terrein waarbij het Innovatie en Demonstratie Centrum (IDC) van Kas als Energiebron een belangrijke rol vervult. Voor een groot deel van de sector, met name het middensegment qua energiegebruik in de sierteelt is nog veel winst te behalen op de duurzaamheidsaspecten energie, water, emissie van nutriënten en gewasgezondheid. Om hier de gewenste versnelling te bereiken, is extra inzet in de vorm van een vernieuwde demonstratie in de meest modern uitgeruste demokassen, die zijn toegesneden op deze gewassen, een vereiste. Dit is nodig om de beleidsdoelstellingen rond klimaat te kunnen realiseren. Inmiddels is in Bleiswijk een demonstratiekas, welke bestaat uit 4 afdelingen, in gebruik, waarbij verschillende teelten de mogelijkheden en de uitdagingen, die het fossiel- en emissie-vrij telen met zich meebrengt, worden gedemonstreerd.

KAS2030

In deze demonstratie kas die we ‘KAS2030 ‘hebben genoemd, hebben we als onderzoek de focus gelegd op een drietal hoofddoelen:

  • een fossielvrije energetische invulling 
  • nul emissie van water en nutriënten en 
  • nul emissie van gewasbeschermingsmiddelen 

KAS2030 bestaat uit 4 afdelingen van elk 350 m2 die specifiek voor vier verschillende teeltwassen zijn ingericht. Aardbei op hangende goten, Gerbera op vaste goten, Freesia in teeltbedden en een potplantenafdeling waar momenteel potanthurium wordt geteeld. Afhankelijk van de afdeling kan de teelt variërend van eenvoudig of met ingrijpende aanpassingen worden aangepast voor de teelt van een ander gewas. Bij de bouw is rekening gehouden met een maximum aan flexibiliteit.

Duurzaam

KAS2030 is zo opgezet dat deze aan de eisen voldoet voor een duurzaam fossiel loze teelt. Deze eisen omvatten toepassing van HNT, maximalisatie van benutting van natuurlijk- en kunstlicht, een nul- emissie van water en nutriënten en een volledig fossielvrije energetische invulling. Energetisch is de kas dan ook opgezet volgens het concept van de (all electric) Next generation semi gesloten kas met een warmtepomp de zijn warmte haalt uit de ontvochtiging van diezelfde kas. Het watersysteem is volledig gesloten opgezet met 100% recirculatie. Vanwege het demonstratie-karakter zijn alle systemen uitgerust met uitgebreide meetsystemen.

Naast dat deze kas een inspiratie moet zijn voor glastuinbouw ondernemers en toeleveranciers is het een eyecatcher gericht op de nog verdere versterking van het duurzaamheidsimago van de sector. 

KAS2030 is midden 2019 in gebruik is genomen. U kunt zich voorstellen dat we met een dergelijk concept de nodige hobbels op ons pad zijn tegengekomen en nog tegen zullen komen. In de eerste teelt was energetisch gezien het jaargetijde waarin geteeld werd minder interessant. Vooral op het gebied van gewasgezondheid, het beheersen van ziekte en plagen lagen grote uitdagingen. Tuinders zijn gewend aan “zero tolerance” en snel geneigd chemisch in te grijpen. Het zoeken naar een balans van wat is nog acceptabel en wat niet is een van de te nemen hobbels. Voor het teeltjaar 2020 wat nu alweer een flink eind op weg is zijn voor 4 gewassen onderzoeksprogramma’s geschreven. Deze geven een doorkijk naar wat er de komende jaren moet gebeuren om duurzame klimaat neutrale teeltsystemen die ook een gesloten water en nutriënten kringloop hebben, te ontwikkelen. 

Vandaag hoorde ik onze teeltchef bij de koffie zeggen dat alles bij elkaar de jaarproductie van de aardbeien in KAS2030 op 27 kg/m2 ligt. Hij heeft als doelstelling om met de volgende teelt die nu net geplant is de lat wat hoger gelegd en wel op 30 kg/m2. 

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw


Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant