Afbeelding
Foto: Jan Willem de Vries

Onderzoeksrapport LED-belichting beschikbaar

Algemeen Column

In de Glastuinbouw is in de afgelopen twee decennia het elektriciteitsgebruik enorm toegenomen door het gebruik van assimilatie belichting. Door het toepassen van LED-belichting is deze trend te keren; immers LED-armaturen zijn efficiënter in het omzetten van elektriciteit in licht. Omdat LED licht monochroom licht is, biedt het nieuwe perspectieven in de teelt van onze gewassen. Met LED licht kunnen we het lichtspectrum aanpassen aan de behoefte van de plant. Het biedt mogelijkheden om de morfologie (de bouw en vorm), ontwikkeling en fysiologie (de levensfucties) van planten te sturen. 

Eenieder weet dat licht de basis is voor groei van onze gewassen. In periodes van onvoldoende natuurlijk licht wordt in de glastuinbouw het zonlicht aangevuld met assimilatielicht. De verwachting is dat de belichtingsintensiteit met de komst van LED-lampen nog verder zal stijgen de komende jaren omdat ze, naast dat ze efficiënter omgaan met elektriciteit ze minder warmte afgeven. De warmte die bij SONT lampen vrijkomt, is vooral stralingswarmte en bij LED vooral confectiewarmte dat maakt dat we LED-lampen dichter bij het gewas kunnen plaatsen. Daarnaast hebben LED-lampen het voordeel dat ze snel aan- en uitgeschakeld kunnen worden en dat ze dimbaar zijn.

Regelbaar

LED-lampen bieden nieuwe perspectieven voor de teelt en sturing van onze gewassen omdat het lichtspectrum wat afgegeven wordt regelbaar is. De grote vraag is welk spectrum voor de verschillende gewassen het juiste is wat dat betreft daarover weten we nog heel weinig. Als je dan ook nog eens de mogelijkheid hebt om de verschillende lichtkleuren te gebruiken als aanvulling op het reeds aanwezige zonlicht (Led bij daglicht) moeten we concluderen dat we nog maar heel weinig weten. Daarnaast is het zo dat we niet alleen de optimale groei van planten moeten bekijken, het is een complex systeem van de afzonderlijke lichtkleuren op gewasgroei, ziektes, plagen en hun natuurlijke vijanden welke geïntegreerd moet worden tot één lichtrecept dat kan variëren gedurende de dag of gedurende de teelt. Om het nog complexer te maken moeten we ook nog rekening houden met de overige klimaatfactoren, het gewas, ras, het stadium waarin het gewas zich bevindt en het teeltdoel. Wat we, naast de effecten op het gewas, zeker niet over het hoofd mogen zien, is de plantweerbaarheid en de effecten op natuurlijke vijanden. Insecten en mijten nemen ook actief de lichtcondities waar en gebruiken deze informatie voor hun oriëntatie en navigatie, reproductie en gedrag. Op dit gebied is nog maar heel weinig kennis beschikbaar. Kennis die in de komende jaren ontwikkeld zal moeten worden en geïntegreerd moet worden met de kennis van het gewas.

Denkkader licht

Uit bovenstaande blijkt wel dat onze kennis over de effecten van lichtkleuren onvolledig is. In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, in het kader van het programma Kas als Energiebron, hebben onderzoekers van de Businessunit Glastuinbouw van Wageningen University & research een inventarisatie-opdracht, met als projectnaam “Denkkader licht”, om alle beschikbare kennis te inventariseren. De doelstelling van dit project is te komen tot een beter gebruik van de mogelijkheden van LED-belichting in de glastuinbouw. Uit bovenstaande blijkt wel dat de overstap van een onbelichte teelt of SON-T belichting naar een LED belichte teelt de nodige consequenties kan hebben voor de teelt van uw gewassen. Denk alleen maar aan de effecten op temperatuurverdeling, ontwikkelingssnelheid, raamopening en daarmee voor CO2 benutting, warmte en elektriciteitsverbruik. 

Het toepassen van LED’s in de kas is een systeemverandering, waarbij alle elementen van het systeem opnieuw geoptimaliseerd moeten worden. Een aanbeveling voor telers die overwegen over te stappen naar LED-belichting is om zich goed te laten informeren door lampenfabrikanten over de producten die zij bieden, lichtspectrum, efficiëntie, ervaringen en financieringsmogelijkheden. Hierbij gaat het niet alleen om de effecten op gewas, maar ook om plantweerbaarheid, mogelijkheden tot scouting en de werkbaarheid van het personeel onder die lichtcondities. Een eerste stap om u te oriënteren is kennis te nemen van het onderzoeksrapport. U kunt hem downloaden via de site van kas als Energiebron: https://www.kasalsenergiebron.nl/content/research/20113_Eindrapport_Denkkader_licht.pdf

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw


Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant