Optimaal gebruik van de hersenen

Ik probeer een beetje mijn kantoorwerkplek thuis op te ruimen. Ineens heb ik het boekje in mijn handen wat is uitgegeven ter gelegenheid van de officiële opening van het Innovatie & Demo Centrum Smaak bij ons in Bleiswijk, nu alweer ruim 6 jaar geleden. Het boekje is een bewerking van een uitgave ter gelegenheid van het veertigjarige jubileum van de afdeling humane Voeding van Wageningen University in 2009. De bibliotheek van Wageningen had in de zomer een tentoonstelling over de voeding van de mens. 

Oude kruidenboeken vanaf het begin van de 16^e eeuw beschrijven veelal het gebruik van gewassen voor medische doeleinden. Daarnaast wordt er geschreven over hoe gewassen voor consumptie bereid kunnen worden. Pas aan het einde van de 19^e eeuw doet de wetenschap haar intrede in de voedingsleer. Odilia Corver schrijft in een uitgave van “Aaltje, nieuw Nederlandsch kookboek” uit 1891 het advies: “Een kind kan zijn snoepcenten niet beter besteden dan aan aardnoten”. Dit vanwege de goede voedingswaarde vooral vanwege een hoog gehalte aan eiwit en vetten. Men ontdekt in die tijd dat ziektes als beriberi kunnen worden veroorzaakt door een tekort aan vitamine B1 en dat de juiste keuze in voeding en de bereiding hiervan essentieel zijn in het voorkomen van ziektes.

Werkzame krachten

De oudste beschrijving stamt uit omstreeks 65 jr. na Christus waar Dioscorides, een arts in het Romeinse leger, schrijft over de werkzame krachten van planten. Hij was hiermee een van de grondleggers van de toepassing van botanie in de geneeskunde en voedingswetenschap. In zijn handboek, de Materia Medica, schrijft hij over de werkzame krachten van de tot dan toe voor hem bekende mediterrane planten. Planten die heden ten dage nog steeds door homeopaten worden gebruikt. Dat voeding en gezondheid veel met elkaar te maken hebben, is door de eeuwen heen wel duidelijk geworden. Er is veel gezondheidswinst te halen met gezonde voeding, zeker als dat ook gecombineerd wordt met voldoende lichamelijke activiteit. Wat je eet heeft invloed op je weerstand en energie. Als je voldoende gevarieerd eet, en bij voorkeur onbewerkt voedsel krijg je voldoende mineralen en vitamines binnen om goed te kunnen functioneren. Zo heeft een rode paprika of 200 gram broccoli al meer dan de aanbevolen hoeveelheid vitamine C. Wat ook heel belangrijk is dat onbewerkte groenten heel weinig suiker bevat. De afgelopen decennia is er veel suiker aan voeding toegevoegd. De effecten van een overmaat aan suiker zijn bekend. Diabetes is de meest voorkomende chronische ziekte in Nederland. Ruim 1,2 miljoen Nederlanders hebben diabetes. Voor heel veel Nederlanders is deze ziekte omkeerbaar. Als we het lichaam alleen maar geven wat het nodig heeft. Als je je lichaam maar geeft waar het werkelijk om vraagt. Je genen hebben een aan/uitknop. Waar die knop op staat is afhankelijk van de aanwezigheid of afwezigheid van voedingsstoffen in je voeding. Ons lichaam heeft een heel groot zelfhelend vermogen, dit kun je ondersteunen door juiste, volwaardige voeding tot je te nemen. Daarnaast moet je de discipline hebben om je lichaam de mogelijkheid te geven zich te herstellen.

Gelukkig

Daarnaast is het zo dat gezonde voeding mensen gelukkiger maakt. Het is een bekend feit dat alle chemische additieven en transvetten in bewerkt voedsel je hersenen beïnvloeden. Het is niet voor niets dat mensen die veel junkfood eten, een fors verhoogde kans hebben op het krijgen van een depressie of erger. Telkens weer toont onderzoek aan dat de voedingsstoffen uit gezond en vers eten, zoals creatine, omega 3 vetzuren, en vitamine D, je humeur met stukken zullen verbeteren. Uit heel veel onderzoeken is inmiddels gebleken dat het eten van veel bewerkt junkfood je cognitieve eigenschappen kan verminderen. Nog sterker: op de langere termijn kan je cognitieve vermogen zelfs nagenoeg verdwijnen! Met name Omega-3 vetzuren uit gezonde voeding zoals vette vis, noten en avocado’s, zullen je hersenfuncties juist ondersteunen. 

Als ik in de laatste dagen in de kranten lees over jongeren die uit verveling de straat op gaan om te rellen en wat zich als een olievlek verspreidt, vraag ik mij af wat de echte reden voor deze onrust is. Zouden ze soms ongelukkig zijn? Komt het door verveling of zetten ze niet goed in hun vel? Ik vraag mij af of er soms een relatie is met voeding? Immers gezonde voeding heeft ook invloed op het optimaal gebruik van de hersenen. Lijkt mij een interessante studie... en een heel goed argument om de BTW op gezonde voeding af te schaffen.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw