Afbeelding
Foto: Jan Willem de Vries

Biodiversiteit belangrijk voor mens en planeet

Algemeen Column

Wist u dat het vrijdag 22 mei de internationale Dag van de Biodiversiteit is? Deze dag benadrukt het wereldwijde belang van biodiversiteit voor alle mensen en voor de planeet.
Biodiversiteit is de natuurlijke infrastructuur die al het leven op aarde ondersteunt. Het is het voedsel dat we eten, het water dat we drinken en de lucht die we inademen.

We hebben er de afgelopen jaren genoeg over kunnen lezen. Veel artikelen in de media gingen over de achteruitgang van insecten. Met name in Duitsland gaf het heel veel beroering.

Wat biodiversiteit in feite is, kortweg gezegd, de verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied. Dat kan van de sloot bij je eigen bedrijf tot een compleet bos of zelfs de aarde als geheel. Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen die soorten en de variatie aan ecosystemen waar ze deel van uitmaken. Biodiversiteit is van levensbelang en is direct verbonden met grote uitdagingen waar we met zijn allen voor staan denk aan als voedselzekerheid, klimaatverandering en heel actueel nu gezondheid.

Wereldwijd

Iedereen weet dat wereldwijd de biodiversiteit onder druk staat, ook in Nederland. Die druk is te wijten aan een heel veel factoren zoals versnippering en afname van leefgebied, klimaatverandering, verdroging, overbemesting, industrialisering, infrastructuur, verstedelijking en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Insecten zijn om verschillende redenen heel belangrijk als we het hebben over de biodiversiteit. 66% van de 1 miljoen beschreven diersoorten zijn insecten. Insecten vervullen in de natuur heel veel functies. Denk alleen maar aan de bestuiving, 75% van alle planten soorten wordt door insecten bestoven. Denk ook aan het opruimen van organisch afval zoals bijvoorbeeld mest, maar ook bij het voorkomen van insectenplagen spelen insecten een rol. Iets waarvan wij in onze kassen dankbaar gebruik maken. Insecten vormen voor heel veel dieren de basis voor de voedselketen. Alles hangt met alles aan elkaar. Achteruitgang van insecten heeft gevolgen voor de diversiteit aan planten, vogels, zoogdieren, vissen en noem maar op.

Insecten

Het zal u ondertussen wel duidelijk zijn dat vele insecten problemen hebben. Aan de andere kant zullen wij in onze kassen, in onze teelten ook steeds meer problemen krijgen met insecten als we niets doen. Hoe gek het u ook in de oren zal klinken wij zullen hier iets aan moeten doen. Mijn collega’s van Wageningen University & Research zijn hier mee aan de slag gegaan en werken aan insectenbehoud en -herstel. Ook wij al Businessunit Glastuinbouw hebben een heel interessant project op dit terrein. Wij willen iets doen aan de achteruitgang van de biodiversiteit. Wij denken dat er in glastuinbouw gebieden voldoende zijn terreinen zijn waar we iets mee kunnen, zoals braakliggend land, wegbermen. Wij willen de ruimte om de kas inzetten voor herstel van biodiversiteit. Natuurlijk is het zo dat biodiversiteit ook risico’s met zich kan meebrengen, planten kunnen bijvoorbeeld insecten en virussen bevatten die schadelijk zijn voor uw productie gewassen. Maar wij denken dat biodiversiteit juist ook functioneel kan zijn en een versterking voor de (glas)tuinbouw kan betekenen, mits op de juiste wijze vormgegeven en toegepast. Het doel wat wij voor ogen hebben is te onderzoeken hoe (nieuwe)glastuinbouw gebieden biodiverser kunnen worden ingericht op een wijze die winstgevend is voor zowel natuur als de bedrijven. Het gaat dus om herstel/verbetering van biodiversiteit waarmee tegelijkertijd invlieg van schadelijke organismen wordt voorkomen en dat van nuttigen wordt versterkt. Op deze wijze willen we komen tot functionele biodiversiteit.

Inspanning

Nu levert de glastuinbouwsector al een serieuze inspanning om te voorkomen dat haar activiteiten negatieve gevolgen hebben voor het milieu en de biodiversiteit, o.a. door het toepassen van biologische bestrijding en recirculatie van het te veel gegeven voedingswater. Ook op het gebied van energiegebruik zijn er veel initiatieven om deze terug te dringen. Toch komt de sector regelmatig negatief in het nieuws en bestaat er een beeld van een industriële en ver-van-de-natuur-afstaande productiewijze. Stelt u zich eens voor dat u kans krijgt om dat laatste beeld om te draaien door ook de ruimte om uw kas in te zetten om problemen met schadelijke wantsen en/of suboptimale bestuiving binnen in de kas op te lossen. Zo is de ruimte om uw kas geen risico meer maar draagt aan het beheersen van ziekte en plagen en aan een duurzame en natuur- inclusieve glastuinbouw. Als we er in slagen levert het project betere mogelijkheden om schade door binnen vliegende wantsen in uiteenlopende gewassen te voorkomen, en geeft dit een verminderde afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Voor zacht fruit draagt dit project bij aan een betere bestuivingen een aanvullende bestrijding van verschillende plagen. Verder zal meer biodiversiteit in glastuinbouw gebieden bijdragen aan een beter imago van de sector en leefomgeving. Het gaat nieuwe kennis opleveren Over de invloed van de directe omgeving van kassen op plaagbestrijding en bestuiving in kassen. Deze kennis is niet of nauwelijks aanwezig. Gezien het wereldwijde belang van biodiversiteitsherstel en tegelijkertijd ook de groei van bedekte teelten/glastuinbouw, is het belangrijk bij te dragen aan wetenschappelijke onderbouwing van deze aanpak. Wat zou het mooi zijn als we nog meer gebruik kunnen maken van insecten met allerlei verschillende rollen zoals die van roofdier tot bestuiver. Dit nog los van dat het op een andere wijze inrichten van glastuinbouwgebieden een positieve invloed heeft op de woon- en werkomgeving, en dus welbevinden, van veel mensen. Bovendien wordt het glastuinbouw gebied aantrekkelijker voor recreatie. U zult het vast niet erg vinden dat wij alvast zonder u zijn begonnen...

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant