Werken aan een circulaire glastuinbouw en bloembollenteelt...

Een twitterbericht trekt mijn aandacht. Het is de titel boven het interview wat maakt dat ik doorlees: 'Denk goed na voor je biologische landbouw ophemelt'.

Het gaat om een interview van Marco Visscher met Julie Borlaug wat in de Volkskrant heeft gestaan.

Nog deze eeuw zal de wereld tien miljard inwoners tellen, een wereldbevolking die welvarender is dan nu. Dit heeft consequenties voor het voedingspatroon. Het roept de vraag op hoe we al deze mensen van voldoende voedsel gaan voorzien. Ik lees dat dit een gigantische uitdaging gaat worden en kan het alleen maar met haar eens zijn. De uitdaging is enorm. Hoe gaan we dat doen, en wel op zo'n manier dat de aarde waarop wij leven dit aankan. Op de huidige wijze gaat het niet. We putten de aarde uit en grondstoffen raken op.

Norman Borlaug
In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw groeide de wereldbevolking veel harder dan nu, zo lees ik. Landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika werden geteisterd door hevige hongersnoden. Bezorgde opinieleiders in Amerika en Europa riepen politici op om te stoppen met noodhulp, omdat het toch hopeloos was. De oplossing kwam van Norman Borlaug, een Amerikaanse landbouwkundige. Zijn modernisering van de landbouw stuwde de voedselproductie flink omhoog. Hij kreeg er precies vijftig jaar geleden de Nobelprijs voor de Vrede voor. Ik schaam mij diep, omdat ik mij niet kan herinneren eerder van deze Norman te hebben gehoord. Een zoektocht op internet levert mij op dat Norman Ernest Borlaug een Amerikaans landbouwkundige was die in 1970 de Nobelprijs voor de Vrede heeft ontvangen voor zijn bijdrage aan de wereldvrede dit dankzij een verbeterde voedselproductie. Naast deze Nobelprijs heeft hij ook twee hoge Amerikaanse onderscheidingen ontvangen nl. Medal of Freedom en de Congressional Gold Medal en komt hiermee in het rijtje van Martin Luther King Jr., Elie Wiesel, Nelson Mandela, Aung San Suu Kyi, professor Muhammad Yunus en Moeder Teresa. 

Groene revolutie
Norman Borlaug heeft genetica en fytopathologie gestudeerd en is na zijn studie gaan werken als landbouwkundig onderzoeker in Mexico. Hier heeft hij zich bezig gehouden met het ontwikkelen van nieuwe tarwerassen die meer resistent tegen ziektes waren, en meer opbrengst leverden. Niet alleen werkte hij aan tarwe, maar ook aan rijst en aan nieuwe productietechnieken, wat wereldwijd in de jaren '60 heeft geleid tot een enorme toename van de productie. Deze toename van voedsel wordt ook wel de Groene Revolutie genoemd. Josette Sheeran de toenmalige directeur van het wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties heeft ooit de uitspraak gedaan dat "Norman Borlaug met zijn moderne landbouwtechnieken en kennis van biologische methodes meer heeft levens gered dan wie dan ook in de geschiedenis".

Technologische revolutie
Julie Borlaug is de kleindochter die in de voetsporen van haar opa is getreden en vastberaden is om arme boeren in ontwikkelingslanden vooruit te helpen. Ze vreest dat de groeiende vraag naar biologische landbouw in zowel het publieke debat als op het politieke toneel haar idealen ondermijnen. Het is een misplaatste hang naar vroeger, waarin het oude, traditionele boerenbestaan wordt geromantiseerd door westerse stedelingen die zelf vervreemd zijn geraakt van de natuur. De oplossingen die hier aangedragen worden zullen niet bijdragen aan de problemen waar we voor staan, zo meent zij. We moeten ons beseffen dat biologische landbouw meer land en meer arbeid vereist. Natuurlijk is het zo dat De Groene Revolutie leidde tot overmatig gebruik van kunstmest en water, uitputting van de bodem en verontreiniging van water en lucht. Deze schade wordt onderkend, het moet anders en het moet beter. Technologie gaat ons daarbij helpen. Sensoren, data en drones zorgen ervoor dat boeren veel preciezer en nauwkeurige kunnen werken. Het heeft er toe geleid dat door minder gebruik van kunstmest hogere producties worden gehaald. Dit alles door technologische innovatie. 

Glastuinbouw
Het zal u niet vreemd in de oren klinken als ik u zeg dat binnen Wageningen University & Research heel veel onderzoekscapaciteit zit om met minder middelen meer, schoon en veilig te produceren. Ook wij als businessunit Glastuinbouw & Bloembollen, een kleine speler binnen dit grote geheel, dragen ons steentje bij. Circulaire glastuinbouw en de teelt van bloembollen krijgen binnen ons bedrijf steeds meer aandacht. De glastuinbouw is een belangrijke speler in de efficiënte en veilige productie van groenten, fruit, bloemen en planten. De productiesystemen in de glastuinbouw worden gekenmerkt door een hoge mate van efficiëntie in het water- en grondstofstromengebruik, maar de energiebehoefte is groot en de systemen zijn niet volledig circulair. Het moet dus beter. Voor inbedding van de sector in een circulaire economie bestaan nog grote knelpunten, vooral in de in- en uitgaande stofstromen moet er dus nog het een en ander gebeuren. Wij doen dan ook onderzoek om knelpunten op te lossen om de transitie naar een circulaire economie mogelijk te maken. Samen met geïnteresseerde bedrijven willen wij werken aan oplossingen voor gesignaleerde knelpunten.

Wilt u uw steentje bijdragen en daarmee de transitie naar een circulaire economie mogelijk te maken en te versnellen ...  u weet ons te vinden. 

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw