Afbeelding
Foto: wur

Het gaat altijd om geld...

Algemeen Column

Het belang van een circulaire economie wordt steeds meer omarmd.

Breed wordt de noodzaak onderkend van producten, diensten en businessmodellen die een positief effect hebben op de aarde en haar bewoners. Om de transitie te maken is specialistische kennis en techniek nodig, en die verschilt nogal per organisatie, keten of sector. Het gaat om het sluiten van kringlopen, het beperken van verliezen, het tot waarde brengen van zij- en reststromen uit de verschillende sectoren. Daarbij wordt de gehele keten betrokken: van primaire productie, verwerking tot eindproducten. 

Lineair
Nu is het nog zo dat in onze samenleving de meeste grondstoffen worden gebruikt voor producten die we vervolgens weggooien. Dat dit lineaire systeem niet langer houdbaar is, daarover bestaat brede instemming. Een transitie naar circulair gebruik van water, nutriënten en koolstof, gecombineerd met minimaal verlies aan natuurlijke bronnen, is noodzakelijk. Alleen dan kan het klimaat zich herstellen en kunnen we onze groeiende wereldbevolking blijven voeden.

Circulair
Binnen Wageningen University & Research wordt de nodige inzet gepleegd om te komen tot een circulaire en klimaatpositieve samenleving. Diegenen die mijn LinkedIn-berichten volgen, hebben verschillende voorbeelden hiervan langs zien komen. Nieuwe productiesystemen voor food en non-foodproducten zijn nodig. In onze visie moeten deze systemen niet alleen circulair en klimaatneutraal zijn, maar ook positieve klimaateffecten hebben. We moeten onderzoek doen dat zowel bijdraagt aan circulaire én klimaatpositieve productiesystemen op land en in water.
Huidige productie systemen moeten opnieuw worden bekeken en transformeren naar een circulair systeem. We moeten ontwikkelen naar systemen waar koolstofkringlopen worden gesloten, zodat het verlies van hulpbronnen en de effecten van klimaatverandering er niet zullen zijn. 

We moeten als Wageningen University & Research kennis ontwikkelen om de noodzakelijke bouwstenen te leveren voor zo'n circulaire en klimaat-positieve samenleving die zorgt voor klimaatherstel. Daarbij gaat het om efficiënt gebruik van land, water en energie, vastleggen van koolstof, verandering in het consumentengedrag. Het is van cruciaal belang dat we hulpbronnen in de levensmiddelen-, diervoeder-, chemische en materiaalindustrie efficiënt gaan gebruiken, waarbij tegelijkertijd moet worden voorkomen dat er verliezen optreden en dat veiligheidsrisico's zich ophopen bij het sluiten van kringlopen.

Culinair
Op dit moment zijn we aan het verkennen of wij met een derde partij op een zo' n duurzaam mogelijke manier zalm kunnen kweken. We zijn er nog lang niet uit of we het rond krijgen, maar alleen al er mee bezig zijn en circulair te denken over verschillende sectoren heen is al ontzettend leerzaam. De huidige kweekmethodes van zalm hebben negatieve effecten op het milieu. Nu is er een systeem bedacht waarbij de kweek van de zalm uitsluitend in zoet water plaatsvindt.
We gaan zelfs zo ver in ons denken dat de door de vis uitgeademde CO2, de nutriënten van de zalm uit de mest, maar ook het water waar de vissen in zwemmen volledig hergebruikt wordt. Binnen dit project is het de bedoeling om de vissen te voeren met zowel plantaardige voedingsstoffen en insecten.
Vis kweken om andere vis te voeden is immers een achterhaald concept. Om toch over goede duurzame eiwitbronnen te beschikken zijn insecten een goed alternatief. De voedingswaarde van insecten is op zijn minst vergelijkbaar met de voedingswaarde van soja-bonen en vismeelproducten. Wat betreft het voer van insecten kunnen de beestjes een grote rol spelen in het circulair maken van de voedselketen. Insecten kunnen namelijk gekweekt worden op reststromen uit de voedselketen en op mest.
Het water, dat wordt hergebruikt, wordt door middel van biologische methodes (bio filtratie) en mechanische methodes (fysieke filters, ozon en UV) schoongemaakt en daarna weer hergebruikt. Het "afval" water zal worden gebruikt voor het kweken van groente, denk bijvoorbeeld aan sla en kruiden geteeld op deepflow of voedingsfilmsystemen.

Pecuniair
Onze handen jeuken om te beginnen, ware het niet dat we nog een hobbel hebben te nemen. Soms is het wel heel erg belemmerend dat een tekort aan beschikbare financiële middelen maken dat juist dit soort project maar heel lastig van start kunnen.
Elk nieuw idee heeft geld nodig om te starten. Het allermoeilijkst is wel het door ontwikkelen van het idee naar iets succesvol. Nu heb ik wel eens gehoord dat er voor veelbelovende ideeën altijd wel iemand is te vinden...

Dus als u echt niet weet wat u met die ouwe sok moet... 


Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw

 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant