Nieuwe wijze van telen

Niet meedoen betekent stilstand en dat u gaat achterlopen.

Met elkaar praten we steeds vaker over het intensiveren van onze teelten. Het begrip Vertical Farming doet steeds meer opgeld. Als ik het heb over Vertical Farming, dan versta ik hieronder het produceren van planten ten behoeve van voedselvoorziening of als plantaardige grondstof in een volledig gesloten, gecontroleerde omgeving waarbij gebruik wordt gemaakt van: gestapelde hydroponics teeltlagen, LED verlichting, airconditioning, ventilatoren en systemen die planten voorzien in hun groeibehoeften.

Vertical Farming
Ik ben er van overtuigd dat Vertical Farming een nieuw teeltsysteem is dat voor de tuinbouw veel nieuwe kansen kan bieden. Niet alleen voor de teelt zelf, maar dat het systeem ook nieuwe producten en nieuwe markten kan bedienen. Als ik door mijn oogharen heen zit te dagdromen, dan kunnen er zelfs hele nieuwe ketens gaan ontstaan, met heel nieuwe gewassen en heel nieuwe toepassingen. Toepassingen waarvan wij nu alleen maar dromen.
Vertical Farming kent verschillende verschijningsvormen. Als ik het heb over verticale tuinbouw, dan heb ik het over een vorm van telen waarbij gebruik wordt gemaakt van gestapelde kweeklagen. Dat kan zijn in een daglichtloze ruimte zoals een omgebouwde fabriekshal. Telen in leegstaande kantoorgebouwen zie ik niet zitten. Gebouwen zijn niet toegerust op het telen van gewassen, logistiek is dit gewoon geen optie. Wel zie ik voor bepaalde gewassen de mogelijkheid dat ze in een winkel of in de nabijheid van een winkel geteeld worden. Vers is dan de drijfveer. Dat ik het voor het eerst in levende lijve heb gezien was bij de Jumbo in Tilburg. Waar in de winkel basilicum geteeld werd van zaadje tot afleverbare plant. Behalve dat het supervers is, is het voor de klant ook een hele belevenis om te zien hoe een product groeit.  

Wat wij als Wageningen University & Research zien is dat grote bedrijven zich aan het oriënteren zijn op een zekere en veilige voedselproductie. Ik hoor namen noemen zoals Sony, LG, Sharp, Mitsubishi Chemical, Panasonic, Amazone, Toshiba, etc, die zich aan het oriënteren zijn op het telen van groenten in verticale teeltsystemen. Motivatie om naar dergelijke teeltsystemen te kijken heeft alles te maken met het verhogen van het voedselaanbod in drukbevolkte steden en de dicht bij de afzetmarkt te telen en hiermee de ecologische voetafdruk te verkleinen.
Dit soort ontwikkelingen wordt ook ingegeven door een dreigend tekort aan landbouwgrond, aan zoet water en meststoffen. Daarnaast is het zo dat de klimaatverandering van steeds groter belang is op onze productiesystemen. Als je de kranten en vakbladen een beetje volgt zullen geschoolde arbeidskrachten steeds schaarser worden. Vakmensen zullen steeds meer vervangen worden door AI (kunstmatige intelligentie) waarbij de rol van de teler steeds kleiner zal worden en arbeid steeds meer zal worden vervangen door automatisering en robots. Dit soort systemen wordt betaalbaar door een intensieve en industriële wijze van tuinbouw die geholpen gaat worden door genetische technologie en nieuwe wijze van beschermen van onze gewassen om hogere rendementen te halen. 

Toch denk ik ook dat Vertical farming onze bestaande teelt onder glas niet zal gaan vervangen, maar veel meer iets is wat erbij komt. Vertical Farming vraagt om een andere benadering. Veel van de toegepaste techniek en software komt uit niet groene sectoren en van nieuwe spelers en startups op de markt. Het biedt nieuwe mogelijkheden van ontsluiten van de data die van sensoren komt en vraagt om nieuwe kennis en competenties. We zullen opnieuw moeten leren telen en nieuwe, andere, kennis en competenties nodig hebben. Ook zullen we andere gewassen gaan telen voor andere markten.

Club van 100
Het is niet voor niets dat ook de Club van 100 aan de gang is met dit onderwerp. Ook zij zien dat er een grote aandacht is voor ontwikkeling van in het bijzonder daglichtloos telen als teeltsysteem op allerlei plaatsen in de bebouwde omgeving en dicht bij de consument. Binnen de glastuinbouw wordt daglichtloos telen toegepast als onderdeel van de totale productieketen, vooral in de opkweek en vermeerderingsfase in de vorm van weefselkweek cellen, entruimtes, zaaifaciliteiten etc.
Deze vorm van ziektevrij en efficiënt telen zal door de verdere ontwikkeling van de techniek van belichting een grotere plaats gaan innemen in het gehele productieproces. Om deze ontwikkeling te ondersteunen met onderzoek gaan wij als Wageningen University & Research BU Glastuinbouw investeren in een faciliteiten waarin onderzoek voor deze ontwikkeling mogelijk is.

Voor daglichtloos telen ziet de Cv100 de volgende voordelen:

• * lichtkleur is specifiek af te stemmen op de ontwikkeling van de plant en op het gewas
• * teelt kan ziektevrij worden gehouden
• * geen emissie van milieu belastende stoffen
• * beperking watergebruik
• * goede monitoring van groei (fotosynthese) en ontwikkeling. 

De uitdaging is om gewassen te identificeren en teelttechnieken te ontwikkelen die optimaal gebruik maken van de kansen van deze nieuwe teelttechniek.

Denkt u nu als tuinbouwtoeleverancier hier wil ik aan meedoen. Ik wil met mijn neus op de ontwikkelingen zitten, dan kan dat. Weet dat als u niet mee doet u qua kennis achter gaat lopen ... u weet beter dan ik wat dat betekent.

Mocht u denken als toeleverancier of dienstverlener hier wil ik niets van missen, weet mij dan te vinden.

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw