Afbeelding
Foto: Erik van der Burgt / Verbeeld

Ambitie & angst in snel veranderende sector

Algemeen

"We hebben niet te maken met een tijdperk van veranderingen, maar met een verandering van tijdperk". Verandermanagers kunnen het heel mooi zeggen.

Feit is: de sierteeltsector zit in een turbulente overgangsfase. Het zijn gouden tijden voor goeroes, verander-evangelisten en charismatische leiders. De behoefte aan een gids die de weg wijst is groot, zowel bij bedrijven als bij werknemers. De stroom aan literatuur over verandermanagement is dan ook overweldigend.

Twee boeken springen er bovenuit. Onze ijsberg smelt van John Kotter en Wie heeft mijn kaas gepikt van Spencer Johnson. Titels die een miljoenenoplage haalden. Dunne boekjes met de parabel als vertelvorm. Hapklare brokken dus.

IJsberg

In Onze ijsberg smelt gaat het over een kolonie pinguïns die in hun voortbestaan wordt bedreigd. De ijsberg waarop zij leven smelt. Alleen eendrachtig samenwerken en een goed overlevingsplan kunnen uitkomst bieden. Een aantal pinguïns neemt de leiding en na veel gekrakeel en avontuur komt er uiteindelijk verlossing. De kolonie maakt de succesvolle overstap van een gesetteld leven naar een nomade bestaan.

Kaas

In Wie heeft mijn kaas gepikt zijn de hoofdrolspelers twee muisachtige minimensen in een doolhof. Elke dag doen die muisachtigen hetzelfde. Dag-in-dag-uit lopen ze naar dezelfde plek, omdat daar kaas is. Totdat er op een dag geen kaas meer ligt. Paniek. Geen kaas! Wat nu? De ene muis is als verlamd en niet in staat tot enig handelen, de andere gaat op pad, het doolhof afstruinend naar kaas, wat hij uiteindelijk vindt.

Deze managementboekjes zijn zo populair, omdat de situaties die ze beschrijven zo herkenbaar zijn. Waar het ijsberg-boek gaat over bedrijven, gaat het kaas-boek over individuen. De boodschap is, wie zich aanpast -mee verandert- wordt beloond.
Was de praktijk maar zo gemakkelijk.

Royal FloraHolland

In de ijsberg-parabel herkennen we Royal FloraHolland. In een veranderende wereld zoekt ook de coöperatie naar nieuwe mogelijkheden om haar voortbestaan te borgen. Een zoektocht die voor de coöperatie een ware gedaanteverwisseling betekent. Er kwam een directie en een adviserende ledenraad om de organisatie meer snelheid en wendbaarheid te geven, de fysieke marktplaats wordt getransformeerd naar een digitale, het principe kostenmaker=kostendrager werd geïntroduceerd en op de kantoren zit nieuw personeel wat hoort bij een nieuwe richting.

Leden

In de kaas-parabel herkennen we de individuele leden van de coöperatie. Leden die gedwongen worden om zich aan te passen aan de veranderende tijden. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Een deel weet zich aan te passen, een ander deel blijft zich verzetten en houdt vast aan het oude.

Nu weer terug naar de praktijk.

Minder zwart-wit dan in het boek, geldt dat het verzet van een substantieel deel van de coöperatie-leden in dit geval niet zozeer de vooruitgang betreft, maar angst is voor het sneuvelen van onvervangbare waarden tijdens de transitie. Angst die zover strekt, dat er zelfs gevreesd wordt voor onherstelbare schade voor sector, vak en individueel bedrijf.

Fysieke klok

Het verzet uitte zich in de strijd om het behoud van de fysieke klok, in de herfst van 2017. Met het ultieme middel van een extra algemene ledenvergadering werd die strijd tijdelijk beslecht in het voordeel van de voorstanders van behoud van de fysieke klok. Uitstel van executie, omdat RFH kan bepalen wanneer zij het moment geschikt acht om met de fysieke klok te stoppen.
Nu 2 jaar later wordt de strijd weer hervat, maar de situatie is betekenisvol veranderd. De algemene ledenvergadering bestaat niet meer en even beleidsmatig als ongehinderd bouwt RFH de fysieke klok stukje bij beetje af. Wellicht is Aalsmeer straks de enige locatie waar de fysieke klok overblijft, maar het zou evengoed kunnen dat de fysieke klok alsnog geheel verdwijnt, zoals in eerdere plannen van RFH.
RFH heeft immers ingezet op de digitale marktplaats, en wil de daarin grootste van de wereld te worden. De groene amazon.com. Hierop zijn aandacht en investeringen nu gericht. De RFH-trein rijdt op een spoor zonder wissel, op weg om de grote ambitie te realiseren.

Flora Futura

Vanaf haar oprichting eind 2017 zet Flora Futura zich in voor het versterken van de fysieke klok. Voor de argumenten die dit streven ondersteunen, en die al herhaalde malen hier in de Bloemenkrant door diverse personen, ketenbreed, zijn aangehaald, lijkt RFH weinig gevoelig.
De vakvereniging werd eerder, onder het mom van resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige weggezet als conservatief, door te blijven haken aan het verleden.
Maar is dat terecht?
Zijn de argumenten van FF zo beroerd? Dat lijk me niet, gezien de forse bijval in de herfst van 2017. De argumenten hebben eerder aan kracht gewonnen.
Daarbij, geven de toekomstplannen van RFH wel garanties?
Bovendien lijkt Flora Futura me even vooruitstrevend als Royal FloraHolland door binnen de vakvereniging vraag en aanbod samen te brengen. Wat Royal FloraHolland digitaal doet, doet Flora Futura fysiek.

Strategie

Om een vinger aan de pols te krijgen, zouden de leden van FF zich eigenlijk moeten gaan gedragen zoals pinguïns van RFH. Handelen als collectief met een vastomlijnd plan en een duidelijke bestemming.
Het is echter de vraag of de vakvereniging dat gaat lukken. FF is nog geen trein zoals RFH, maar een verzameling losse wagonnetjes. Als onderdeel van de vakvereniging zullen de leden de vaardigheid moeten ontwikkeling om het collectieve belang voorop te stellen, om op die manier het eigen belang te dienen. Een kwestie van omdenken.
Een gedegen plan met een aantrekkelijk vergezicht helpt daarbij. Zo'n plan heeft ook een mobiliserende werking.

Wat te denken van een model waarin de fysieke en digitale klok naast elkaar blijven bestaan en waarin ook kopers een rol spelen. Dit is al eens voorgesteld aan RFH, maar destijds niet als serieuze optie beoordeeld.

Maar goed, tijden veranderen dus. Wie dacht een jaar geleden aan een samenwerking tussen Floriday en Blueroots?

Niet uitgesloten dat RFH en FF met een dergelijke innovatie de marktplaats danig versterken.

Door Walter Landesbergen

Afbeelding
Foto's bij dit artikel zijn van RFH.

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant