Afbeelding
Foto: wur

Een gemiste kans

Algemeen

Het is al weer een aantal weken geleden dat het onderzoeksrapport uitkwam naar aanleiding van een project waar is gekeken wat het effect is van regulier beheer van bermen ten opzichten van natuurlijk beheer.

Het gebied waar het onderzoek in opdracht van de gemeente Westland, het Hoogheemraadschap van Delfland en de provincie Zuid-Holland is uitgevoerd was de Poelzone in de gemeente Westland.  In het onderzoek is gekeken wat het effect is bermbeheer op de aanwezigheid van plaaginsecten, hun natuurlijke vijanden en waardplanten van deze insecten.

Bermbeheer
Bermen worden beheerd in dit gebied op verschillende manieren. Zo worden bermen natuurlijk en regulier beheerd. In elk van de beheermethoden zijn monsters genomen. Zo zijn er transecten van 50 meter bemonster. Een transect is een methode om een overgang van begroeiing in kaart te brengen. De locaties lagen langs het water, in een oever en op een heuvel en in het droge deel van de berm.
Op de aanwezigheid van insecten is vijf keer bemonster en de vegetatie drie keer. Verder is van elke locatie de hoeveelheid groen binnen een straal van 1 km in kaart gebracht om te bepalen of verschillen in insectenpopulaties eventueel veroorzaakt kunnen worden door verschillen in type en oppervlakte leefgebied in de omgeving.
Daarnaast zijn enquêteformulieren aan tuinders verstrekt om informatie te verzamelen over plaagsoorten die in dezelfde periodes zijn aangetroffen in de omliggende kassen. 

Plaaginsecten
Het doel van het onderzoek was een antwoord te vinden op de vraag of vegetaties met een natuurlijk beheer in wegbermen en/of ecologische zones een grotere bron van plaaginsecten in kassen kunnen vormen dan regulier beheerde vegetaties. Bij plaagsoorten wordt dan vooral gedacht aan trips, maar in principe zijn alle plaaginsecten geïnventariseerd die in kassen problemen kunnen geven.
Anderzijds is onderzocht welke natuurlijke vijanden er zijn in de verschillende vegetaties en hoe het voorkomen van plaaginsecten zich tot elkaar verhoudt. Een evenwichtige populatie kan een bijdrage leveren aan natuurlijke plaagbestrijding in kassen.
Zowel gemeente, provincie en hoogheemraadschap streven met een natuurlijk bermbeheer naar een versterking van biodiversiteit. U kunt zich de vragen van de tuinders voorstellen met betrekking tot die natuurlijk beheerde bermen. Wat betekent dat voor mijn bedrijfsvoering? Hoeveel risico loop ik op schadelijke insecten in mijn kas door invlieg of inwaaien?
Mocht het zo zijn dat soorten en het tijdstip van voorkomen in de kas en buiten de kas overeenkomen, dan kan je de vraag stellen of insecten van binnen naar buiten gaan of juist van buiten naar binnen. Ook kan je de vraag stellen hoe invlieg van schadelijke insecten is te voorkomen en de effecten van natuurlijke vijanden zijn te vergroten. 
Informatie die is verzameld heeft betrekking op de vegetatie samenstelling van relevante soorten en is de rol bepaald als waardplant voor plaaginsect en natuurlijke vijanden. U kunt deze terug vinden in het onderzoeksrapport. Onderaan deze column zal ik de URL weergeven waar u het kunt vinden. 

Bijvangst
Een leuke bijvangst is dat uit aanvullende waarnemingen blijkt dat in de poelzone opvallend veel bladluisbestrijders zijn gevonden, zoals lieveheersbeestjes, gaasvliegen, zweefvliegen, sluipwespen, soldaatjes en galmuggen, Deze kunnen heel nuttig zij als ze migreren van de berm naar de kas en hiermee een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de bestrijding van bladluis.
Deze bladluisbestrijders hebben de bladluis in de berm nodig om zich te kunnen vermeerderen. Er werd opvallend veel zwarte bonenbladluis gevonden op distel; bijna altijd in aanwezigheid van natuurlijke vijanden van bladluis. Deze zwarte bonenluis vormt met uitzondering van bonen, geen bedreiging voor onze glastuinbouwgewassen.

Bankerplantsysteem
Op die manier hebben we buiten de kas een bankersysteem. Een bankerplantsysteem heeft als doel een populatie van natuurlijke vijanden te creëren en in stand te houden; in dit geval buiten de kas. Het is een systeem met een voor het gewas wat u teelt niet schadelijk insect met een natuurlijke vijand, welke binnen uw gewas kan zorgen voor plaagonderdrukking.
Ook werden er grote hoeveelheden luizen gevonden op riet. Het gaat hier dan om de melige pruimenluis. Ook deze soort is niet schadelijk in de glastuinbouw, maar is wel een enorme voedingsbron voor allerlei bladluisbestrijders. Het onderzoek heeft meerdere conclusie op geleverd die u zelf kunt nalezen in het onderzoeksrapport op onze website: http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/476301 

In ieder geval komen er heel veel verschillende natuurlijke plaagbestrijders, plaagsoorten, etc. voor op de onderzochte locaties. Dit biedt interessante aanknopingspunten om iets mee te doen.

Wat bijzonder jammer was dat van de zes uitgezette enquêteformulieren aan omliggende bedrijven er maar één formulier terug is gekomen. Deze tuinder heeft keurig de waargenomen plagen en gebruikte methoden van plaagbestrijding retour gezonden. U kunt zich voorstellen dat aan de hand van één kas geen betrouwbare uitspraken kunnen worden gedaan.

Een gemiste kans dus! 

Jan Willem de Vries
Wageningen University & Research
Business Unit Glastuinbouw

 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant