Bio is niet beter

Ik lees dit als kop boven een artikel in HP de tijd van jongstleden 29 augustus.

Zo is biologisch geproduceerd voedsel niet per se duurzamer, niet gezonder en niet lekkerder, zeggen deskundigen. Wel is het zo dat er voordelen zijn voor bodemkwaliteit en zaken zoals dierenwelzijn.

Glastuinbouw
Als ik kijk naar de Glastuinbouw denk ik dat we echt grote stappen zouden maken als de regels rondom skal certificering t.a.v. grondgebondenheid wordt versoepeld. Het is zeker niet zo dat je door biologische spullen te kopen iets in huis haalt dat duurzamer is geproduceerd, gezonder is en ook nog eens lekkerder. Wel zijn er aanwijzingen dat in sommige biologische producten meer mineralen en vitaminen zitten, maar het verschil is zo klein dat je er niet gezonder van wordt. Mensen kunnen bij een blinde proef, biologisch en niet-biologisch, niet uit elkaar houden. Biologische teelt is zeker niet duurzamer dan de gangbare tuinbouw en biologisch eten is niet per se gezonder dan niet-biologisch eten. 

Onderbuikgevoel
Is het niet zo, dat wij mensen te veel af gaan op onze onderbuikgevoelens ... duurzamer wil niet zeggen, dat het per se gezonder is en dat er gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt. Middelen die gebruikt worden, zijn natuurlijke pesticiden, dat niet wil zeggen dat ze veiliger zijn dan chemische pesticiden. Natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen zijn vaak minder effectief en moeten dus bij een aantasting vaker worden ingezet. Een groot goed is dat bio telers er alles aan doen om ziekten en plagen te mijden en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk te vermijden. Biologische productie geeft ten opzichte van een gangbaar productie ongeveer 20% minder opbrengt, zo lees ik. Als we alles in de wereld biologisch zouden willen produceren met het huidige welvaart niveau dan zou dat niet eens op de aarde passen.

Verduurzamen
De telers die op een biologische wijze produceren, zijn zich van oudsher veel bewuster van hun rentmeesterschap, dat ze hier altijd meer tijd en energie in hebben gestoken. Maar dat is hard aan het veranderen als ik zie wat er het afgelopen decennia in de gangbare teelt is gebeurd op het gebied van verduurzaming en wat er allemaal nog staat gebeuren. Dan groeien beide werelden heel hard naar elkaar toe. Er zijn nu zoveel mensen actief die de voedselketen aan het verduurzamen zijn en willen veranderen, dat we veel meer energie moeten steken om die werelden bij elkaar te brengen. Willen we naar gezond, veilig voedsel dan zullen naar een slimme wijze van produceren moeten. Een omslag bewerkstelligen voor vermindering van de voedselverspilling en naar een meer plantaardige eiwitconsumptie.

Circulaire economie
Meer dan 70% van de wereldbevolking zal straks in een stad wonen. Om die reden zullen we er voor moeten zorgen dat binnen afzienbare tijd stappen worden gezet om die mensen te kunnen voorzien van de goede mineralen en vitamines (verse producten) in de buurt geproduceerd. 
Wat betreft de wijze van produceren is er een enorme urgentie voor veranderingen. Ik schreef het al eerder; grondstoffen worden schaars en mogen niet zomaar verloren gaan. We zullen ze uit onze afvalstromen, het riool moeten terugwinnen. De oplossing ligt niet in kleinschaligheid en biologische productie. Als straks meer dan twee derde van de wereldbevolking in een stad woont, dan zullen er op de plekken waar landbouw mogelijk is steeds minder mensen wonen. Dat betekent dat er op grotere schaal geproduceerd moet worden, met minder mensen. Maar dan slimmer en anders, met minder grondstoffen, minder milieudruk, minder waterverbruik en meer opbrengst. Wij beschikken in Nederland over de kennis en kunde om dat te doen. Wij kunnen onze kennis en kunde verspreiden over de wereld. De toekomst van onze voedsel productie ligt in een circulaire economie. 

Investeren in nieuwe kennisontwikkeling
Onderzoek is op veel terreinen nodig om resources terug te winnen en emissies naar het niveau van "onder nul" te brengen. Willen wij als Nederlandse glastuinbouw in de wereld blijven spelen door een voorbeeld te zijn voor de wereld waar het gaat over goed, veilig en duurzaam geproduceerd voedsel, dan zullen wij met elkaar moeten investeren in innovatief en vernieuwend onderzoek.
Er gebeurt op dit moment veel. Gelukkig zijn er bedrijven die het met mij eens zijn en die hieraan willen meewerken door te investeren in nieuwe kennisontwikkeling. Maar dat is bij lange na niet voldoende als ik zie voor wat voor uitdagingen we staan. Laten we ophouden met praten over de dingen die moeten gebeuren... en gaan doen! Wat als we op onze handen en portemonnee blijven zitten, zullen andere landen het van ons overnemen. En tegen degene die denkt dat het zo'n vaart niet loopt zou ik willen zeggen ... kijk om u heen. Het is al aan de gang. 

Nb. Als je echt iets wilt doen voor het milieu, eet dan minder vlees en meer groente. 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)