Afbeelding
Foto: wur

Als een aap met zeven staarten

Algemeen Column

Bent u ook naar de HortiContact geweest in Gorinchem?

Ik ben er drie dagen geweest, heb rondgelopen en in onze stand gestaan. Het lijkt wel of er weer iets vrolijks in de lucht zit. Ik hoor kassenbouwers zeggen dat de orders binnenstromen. Het gaat dan niet alleen om alleen om nieuwbouwprojecten maar ook om het vervanging van verouderde kassen.
Wat ik te horen krijg is dat deze impuls van nieuwbouw onder andere wordt veroorzaakt door hogere prijzen voor paprika's en tomaten. Wat we zien is dat de schaalvergroting zich doorzet. Kleinere telers zullen van de markt verdwijnen omdat het bedrijf geen financiering meer kan krijgen of omdat het bedrijf geen toekomst heeft door het ontbreken van opvolging.

Zeven staarten
Als een aap met zeven staarten loop ik over de beurs. Ik zie heel veel ontwikkelingen waar wij als onderzoeksbedrijf aan hebben gewerkt. Neem bijvoorbeeld alleen "Het Nieuwe Telen" wat voorgekomen is uit het onderzoeksprogramma Kas als Energiebron. Dit is het innovatieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert wordt getrokken door LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken.
Ik kom verschillende toepassingen tegen om vocht af te voeren met als doel schermdoeken langer gesloten te kunnen houden. Goed om te zien dat systemen zich door ontwikkelen.
Maar er was veel meer te zien.
Zo kom ik heel veel oplossingen tegen voor het zuiveren van afvalwater van gewasbeschermingsmiddelen. Zoals u ongetwijfeld weet is het lozen van afvalwater met gewasbeschermingsmiddelen per 1 januari 2018 niet meer toegestaan. Afvalwater moet dan worden gezuiverd. Voor een aantal middelen geld al per 1 maart van dit jaar een zuiveringsplicht. Ik zie ontwikkelingen die kunnen aansluiten op de reeds aanwezige apparatuur. Hiermee kan maximaal gebruik worden gemaakt van de reeds bestaande installatie en blijven extra investeringen beperkt.
Als Wageningen UR Glastuinbouw hebben wij onderzoek gedaan, binnen de PPS Glastuinbouw Waterproof om potentieel geschikte technieken op effectiviteit voor verwijdering van gewasbeschermingsmiddelen, op toepasbaarheid in een glastuinbouwsituatie en op kosten te toetsen. Leuk is om te zien hoe snel de resultaten van dit onderzoek zijn opgepakt door installateurs.
Zo kan ik nog wel even doorgaan, of het nu gaat over nieuwe kasconcepten, of toepassen van LED's, gewasbescherming ik kom veel dingen tegen waar het onderzoek op enerlei wijze bij betrokken is geweest. 

Oneens
En dan lees ik op AgriHolland een stukje uit het Financieel Dagblad, van 16 februari jl. dat het MKB niet uit de voeten kan met het innovatiebeleid van het kabinet. Punt van ergernis is het topsectorenbeleid, dat vooral als een feestje van de kennisinstellingen wordt gezien. Zo zouden bedrijven bijna geen innovatiegeld meer krijgen, maar moeten via 'publiek private samenwerkingsprojecten' instituten en universiteiten ondersteunen in ruil voor kennis. Mkb-bedrijven worden in dat beleid vooral gezien als afnemer van kennis, niet als ontwikkelaar. Daarmee zegt de overheid impliciet dat ze kennisontwikkeling bij bedrijven niet belangrijk vindt. Terwijl de politiek ook zegt dat innovaties uit het mkb moeten komen. U zult begrijpen dat ik het niet eens ben wat hier geschreven staat, en zeker niet als het over de sector Glastuinbouw gaat. 

Dat bedrijven zich ergeren aan de vele loketten en innovatieregelingen, daar kan ik mij iets bij voorstellen. Ik ben het niet eens als er gesteld wordt dat er geen enkele regeling is die nieuwe vindingen door de 'valley of death' helpt. Het gaat dan over de periode direct na de ontwikkeling van een product, maar vóór de fase dat de bank wil aanhaken.
Laten we dit in de Glastuinbouw nu juist wel geregeld hebben. Denk alleen maar aan de Innovatie en Demonstratie Centrums, het project Samenwerken aan Vaardigheden en de kennisoverdracht binnen het project KAE: allemaal initiatieven om nieuwe kennis door te laten stromen.
Ik begrijp er werkelijk niets van als een hoogleraar innovatie en organisatie het nieuwe kabinet adviseert om terughoudend te zijn met innovatiebeleid. Ik ben het dan ook niet eens als er gesteld wordt dat ondernemers zelf het beste weten waar de innovatieve doorbraken liggen.
De grootste innovaties die in onze sector van de afgelopen decennia hebben plaatsgevonden, zijn tot stand gekomen door samenwerking met het bedrijfsleven, overheid en onderzoek. Het merendeel van de glastuinbouwbedrijven hebben geen eigen R&D medewerkers, laat staan een R&D-afdeling. Dat is alleen weggelegd voor de heel grote ondernemingen.
Ik ben er van overtuigd dat het model van open innovatie waar wordt samengewerkt tussen partners en door gebruik te maken van de infrastructuur van onderzoeksinstituten een ijzersterke combinatie kan zijn. Om voor subsidies in aanmerking te komen wordt door overheden, of nu over lokale-, provinciale-, nationale of Europese overheid gaat, er wordt om steeds meer om bedrijfsparticipatie gevaagd. Het is daarom dat wij ons stinkende best doen om het Nederlandse bedrijfsleven op een of andere manier aan ons te binden en te verleiden om toegepast strategisch onderzoek uit te laten voeren.
Dit is de enige manier om voor MKB bedrijven onderzoek aan nieuwe kennisontwikkeling te doen. Grote bedrijven vinden hun weg wel zelf wel naar de onderzoeksinstituten. Het is niet voor niets dat wij in dit post-PT-tijdperk zo op zoek zijn naar nieuwe vormen van samenwerking. Ondernemers die vooruit willen door te innoveren, moeten elkaar gaan opzoeken en samenwerken. Als sector moeten we vernieuwend zijn om te kunnen blijven ondernemen.

Met wat ik gezien heb op de HortiContact zit het voor dit moment wel goed. Ik hoop dat ik de komende jaren tot eenzelfde conclusie kom. Hier ben ik echter niet gerust op nu de laatste PT-gelden zijn opgedroogd. 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)
 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant