Glastuinbouw is (nog) kampioen energiebesparing...

In 2014 hebben EZ en de glastuinbouwsector de Meerjarenafspraak energietransitie 2014-2020 ondertekend, met daarin doelen, ambities en aanpak.

Financiering van de aanpak was t/m 2017 overeengekomen. Aanpak en vervolgfinanciering 2018-2020 willen partijen baseren op een gezamenlijke tussenevaluatie. Deze afspraak is een vervolg op de eerder gemaakte maakte afspraken uit 2008 en welke zijn geregeld in het convenant 'Schone en Zuinige Agrosectoren'.

CO2-convenant
In dit convenant waren voor de glastuinbouw specifieke afspraken opgenomen over klimaat- en energiedoelen en ambities voor de glastuinbouw evenals de aanpak met het lopende innovatie- en programma Kas als Energiebron. In 2012 is het convenant 'CO2 emissieruimte binnen het CO2 sectorsysteem glastuinbouw voor de periode 2013-2020' bekend als het "CO2-convenant" overeengekomen.
In dit convenant is de jaarlijkse emissieruimte voor de glastuinbouwsector vastgelegd. Mochten de afspraken niet nagekomen worden dan zullen de bedrijven bij een overschrijding van de emissieruimte naar rato van het gasverbruik een bijdrage aan de overheid moeten betalen om de overheid te compenseren. Tevens is dit convenant afgesproken dat de overheid zich zal inspannen om er voor te zorgen dat de verhouding tussen de kosten van energiebelasting en de totale bedrijfslasten voor de glastuinbouwsector van vergelijkbare grootte is als voor andere sectoren van energie-intensieve bedrijven. 
De partijen betrokken bij het Energieakkoord spreken uit dat het gewenst is om het innovatie- en actieprogramma Kas als Energiebron voort te zetten en te komen tot een nieuwe Meerjarenafspraak, waarbij de focus ligt op onderzoek en innovatie, behoud en versterking van het kennisnetwerk, risicobeheersing en aantoonbare verbetering van het rendement.
De inhoudelijke focus is komen te liggen op systeemsprongen. Zoals het benutten van aardwarmte en energiewinst in de regio door samenwerking met bedrijven binnen en buiten de sector (warmte rotonden). Het als gevolg van het wegvallen van de collectieve financieringsmogelijkheden via het Productschap Tuinbouw vraagt inspanningen van de sector om alternatieve private financiering te ontwikkelen.

 
Trots
Het onderzoek heeft laten zien dat er nog steeds enorme kansen zijn om te komen tot een verdere energie besparing en het toepassen van duurzame energie in de glastuinbouwsector. Maar we zijn er nog niet, de doelstelling van de sector om te komen tot een volledig duurzame energievoorziening in 2050 is nog niet gehaald. Dit najaar is er een evaluatie geweest van de afspraken. Gekeken is naar de voortgang van de doelstellingen en ambities, maar ook naar de inhoudelijke prioriteiten.
De uitkomst van deze evaluatie is zonder meer goed. De conclusie is dan ook dat de gemaakte afspraken door de partijen zijn nagekomen. CO2-emissiereductie, voortgang van de ambities, de kennis- en techniekontwikkeling en de kennisuitwisseling verlopen volgens plan, zoals beschreven in de afspraken. De glastuinbouw ligt daarmee op koers om uiterlijk 2050 klimaatneutraal te zijn. Ik ben er ook bijzonder trots op dat wij als onderzoeksbedrijf een belangrijke bijdrage hebben kunnen leveren tot zo ver. Ik bedoel dan in het bijzonder de energiezuinige teeltstrategie "Het Nieuwe Telen"

Nieuwe fase
Nieuwe kasconcepten zoals de 2SaveEnergyKas en de winterlichtkas laten fantastische productiecijfers zien bij een heel laag energie verbruik van rond de 10m3/gas per m2. Maar als ik mijn collega's zo hoor is er nog meer te halen ... maar dit vraagt onderzoek.
Een van de belangrijke succesfactor van al het energiebesparingsonderzoek is wel geweest de publiek private samenwerking. Kas als Energiebron is hét innovatieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert. LTO Glaskracht Nederland heeft de taak in deze van het Productschap Tuinbouw overgenomen en werkte in deze samen met het ministerie van Economische Zaken. Nu alle PT gelden nagenoeg op zijn en er door het bedrijfsleven nog geen oplossing is gevonden voor het collectief financieren vraag ik mij af of de continuïteit van dit onderzoek is gewaarborgd.
We zijn er nog lang niet dit was ook een belangrijke conclusie die zegt dat de energietransitie in een nieuwe fase komt waarin het toepassen van innovaties veel aandacht vraagt, parallel aan het ontwikkelen van weer nieuwe innovaties. Maar wie gaat dit oppakken... iets om onder de kerstboom om over na te denk.

Ik wil u langs deze weg onvergetelijke kerstdagen en een voorspoedig 2018 wensen! Ik kijk terug op een enerverend jaar vol inspirerende en succesvolle activiteiten. Ik spreek u weer in het nieuwe jaar. 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)