Afbeelding

De rozenteelt energie neutraal

Algemeen Column

Het verhaal van Leo Oprel bij het afscheid van Peter van Weel wil ik u niet onthouden.

Het gaat over "uit de toekomst energie putten". Voor je gaat inhalen moet je wel goed in je achteruitkijkspiegel kijken om zeker te weten of de weg vrij is.

Achteruitkijken
Ooit begon de glastuinbouw gas te stoken en niet zo'n klein beetje ook. Zo werden in 1973 kalanchoe's geteeld met 100m3 gas/j/m2 en rozen met 85 m3/gas/j/m2, tomaat onbelicht 75 m3 gas/j/m2.
Toen kwam in 1982 de tweede oliecrisis voorbij. U kent de leuzen wel "gasprijs omhoog, glastuinbouw ten onder". De tijd van volle bak stoken was toen wel een beetje voorbij en zette een ontwikkeling in gang om zuiniger om te gaan met gas.
In 1995 was het energieverbruik door het toepassen van energieschermen al met meer dan 40% afgenomen. Daarna stond het energiebesparingsonderzoek een tijdje stil.
Rond begin jaren 2000 was de mening, dat we alles op het gebied van energiebesparing wel zo'n beetje hadden gehad.
Rond 2003 werd opeens gesproken over de gesloten kas en de energie producerende kas. De gedachte was dat alleen de techniek ons zou verder helpen op het gebied van energie besparen. Hightech was de oplossing voor toekomst van de glastuinbouw. De prijs om gesloten te telen was te hoog en dat was een echte teleurstelling. Het bracht iedereen weer een beetje met de benen op de grond.

Het nieuwe telen
Maar niet te lang getreurd, het koste wel wat creativiteit, zeker bij onderzoekers. De oplossing om een doorbraak te bereiken kwam niet uit de techniek maar over het nadenken over telen en techniek samen. Het nieuwe telen met een vermindering van gasverbruik met meer dan 30% kwam hier uit voort.
Als je het goed toepast geeft het ook nog een keer meer productie en een vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Er kwam zelfs een vermindering van CO2 verbruik naar voren. Maar ook diffuus glas, wat we in het verleden ooit hadden afgeschreven, kwam uit dit nadenken naar voren. Nadenken leverde ook op dat een plant met minder blad in een lichtarme periode veel efficiënter met licht omgaat, dat vervolgens een hogere productie geeft door een betere lichtbenutting in de winter.
Het lijkt wel of er steeds meer fysiologische inzichten komen en het seizoensafhankelijk sturen nog maar in de kinderschoenen staat. Het lijkt wel of we nog maar net begonnen zijn met het spelen met licht en daglengte. Door al deze ontwikkelingen is het energieverbruik inmiddels fors gedaald. Gewassen die vroeger energie intensieve teelten waren zijn nu energie extensieve teelten geworden. En we zijn er nog niet. Het energieverbruik kan nog verder naar beneden, naar gemiddeld zo'n 12 m2 gas per vierkante meter.  
Het nieuwe telen is echt iets heel anders dan dat we altijd gewend waren. Het beheersen van de vochtproblematiek, zeker als er intensief geschermd wordt, gaat ons nog heel veel brengen volgens Leo Oprel. Tot zover het achteruitkijken.

Vooruitkijken
Met vooruitblikken moet je overigens wel voorzichtig zijn, zeker als je tegen het licht in kijkt. De toekomst is beter voorstelbaar dan voorspelbaar, zo vervolgt hij zijn verhaal. De vele mensen die regelmatig bij Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk komen kijken, kunnen hier met eigen ogen zien dat de toekomst al begonnen is. Hier en daar tekenen de contouren, waar we naar toe moeten met energie besparen, zich af. Tenminste als je deze dan wel wilt zien.

Trias energetica
De kern van de hele onderzoek aanpak is eigenlijk de trias energetica (reductie van de energievraag, gebruik van duurzame energie en efficiëntere energieproductie) met besparen als eerste en dan pas de rest. Leo verwacht dat we richting 2050 zien dat er veel gaat veranderen. De klimaattop in Parijs, ook al is Trump een andere mening toegedaan, maakt dat we een heel andere richting opgaan met energieverbruik. Elektriciteit zal de dominante energiedrager worden naast geothermie. Wat betreft het areaal glastuinbouw gaan we de komende jaren krimp zien. Het zal zo verwacht Leo best een turbulente periode worden. 
Immers bij teelten waar nu het meeste gas per m2 in gaat, zoals de rozenteelt, kan zo maar met elektrificatie heel makkelijk klimaatneutraal kunnen worden. Het belooft een spannende periode te worden… een periode waar we Peter zullen gaan missen in het onderzoek, want was hij niet steeds degene die riep dat het anders moet.  

Jan Willem de Vries

Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)
 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant