Een gouden toekomst

De toekomst van de glastuinbouw in Nederland staat of valt met een steeds duurzamer manier van produceren.

Wie zijn ogen hiervoor sluit, heeft zijn langste tijd als ondernemer gehad. De sector is wereldwijd nog steeds koploper waar het gaat om toepassing van innovatieve en duurzame technieken, willen we deze rol houden dan zullen we er een schepje boven op moeten doen. Als we niet duurzaam produceren, hebben we geen bestaansrecht.

Geïntegreerde duurzaamheid
We hebben grote stappen gemaakt op het gebied van energie. Geothermie en het gebruik van restwarmte doen steeds meer hun intrede in de sector. Verwacht mag worden dat een gemiddelde teelt in Nederland niet meer dat 10 – 11 m3 aardgasequivalenten zal vragen. Warmte die beschikbaar komt als restwarmte van andere bedrijvigheid, geothermie of groengas.
Problematiek van het lozen van spuiwater is grotendeels opgelost, spuien behoort tot het verleden. Op het gebied van gewasgezondheid zullen we nog stappen moeten zetten om het gebruik van chemie terug te dringen. Op het gebied van energie, water en gewasgezondheid doen met zijn allen al veel, maar er zal een schepje bovenop moeten. Hiervoor moeten we de handen ineen slaan. Ik denk dat het volgende grote te onderzoeken aandachtsveld geïntegreerde duurzaamheid zou moeten zijn. Toepassing van smart materials, big data en sensor technologie gaan ons gaan helpen.

Voedselsysteem
Ik word in mijn denken bevestigd door het volgende. Via de digitale nieuwsbrief 'groentennieuws' van 30 augustus word ik geattendeerd op een Rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het rapport (2016-0074) heeft de titel "Milieubelasting van de voedselconsumptie in Nederland". 
Ik lees dat een duurzaam voedselsysteem voorziet in de voedingsbehoefte van alle mensen, nu en in de toekomst, en beschermt tegelijkertijd de ecologische systemen op aarde. Het huidige voedselsysteem is niet duurzaam. De milieubelasting van glastuinbouwgewassen is relatief hoog. Groente- en fruitgewassen die in Nederland in de volle grond worden geteeld, hebben een relatief lage milieubelasting. Een en ander blijkt uit een eerste analyse van de milieubelasting van het huidige Nederlandse voedselconsumptiepatroon door het RIVM.

Verspilling
Hierbij is naar zes milieuthema's gekeken: klimaatverandering, landgebruik, waterverbruik, verzuring, vermesting en bodemuitputting. De analyse is gebaseerd op een database met gegevens over de milieubelasting van een breed scala aan voedselproducten die het RIVM momenteel aan het bouwen is. Deze database is via de Voedselconsumptiepeiling gekoppeld aan ons consumptiepatroon. Hiermee is het mogelijk om de milieudruk van producten per thema te bepalen en in kaart te brengen wat voor effect veranderingen hebben, bijvoorbeeld in productieprocessen of consumptiepatronen.
Van de in Nederland geconsumeerde producten wordt gemiddeld 20 procent verspild. Voedselverliezen treden op in de gehele productie- en distributieketen van producten. Die bestaat uit de teelt van gewassen, de verwerking ervan in fabrieken, het transport naar Nederland, de opslag en koeling, de supermarkt (houdbaarheidsdata) en de consument. De verspilling vindt op alle onderdelen plaats, maar is het grootst bij de consument. Een duurzamer Nederlands voedselsysteem wordt bereikt door de productieprocessen te verduurzamen en verliezen in de keten te verminderen.

Hoewel we er nog lang niet zijn, maar als ik door mijn oogharen naar de toekomst van de Glastuinbouw kijk, dan zie ik een gouden toekomst voor Glastuinbouw Nederland… maar dan moeten we samen optrekken.

Jan Willem de Vries

Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)