Gewasbescherming is als een paracetamolletje

Op dit moment zitten we in een fase waarop de hele gewasbescherming aan het veranderen is, zegt Eric Kiers als hij zijn presentatie begint tijden een thema-avond georganiseerd door de OVTO.

De OVTO staat voor Organisatie van Tuinbouwadviseurs en Onderzoekers en heeft als belangrijkste taak het organiseren van kennisoverdracht en is een netwerk van bedrijven dat zich op één of andere manier bezig houdt met het overbrengen van advies en/of onderzoek.
Mocht u in deze sector werkzaam zijn en belangstelling hebben om aan te sluiten, dan bent u van harte welkom. Voor nadere info kunt u zich wenden tot info@ovto.nl. Tot zo ver het reclameblok. Terug naar de presentatie.

Technologie
Wat gewasbescherming betreft zitten we in een veranderende fase. Het heeft deels te maken met strengere normen zoals wet- en regelgeving, maar ook met het toepassen van nieuwe technologie. Nieuwe technologie die ons helpen met het steeds meer meten, steeds meer weten waardoor we steeds vroeger kunnen ingrijpen.
Een aantal van de feiten die Eric opsomt kennen we ondertussen wel; zo hebben we op dit moment 7 miljard mensen te voeden.
Wat ik niet wist is dat er maar 12% van het aardoppervlakte (1.5 miljard ha) geschikt is voor voedsel productie, en dat 70% van al het beschikbare verse zoete water door de landbouw wordt gebruikt en dat, hoewel landbouw de oudste "industrie"' is deze nog steeds niet efficiënt genoeg is.
Ongeveer 30% van de oogst wereldwijd gaat verloren door onkruiden, ziekten en plagen. Nog eens 30% van al het geproduceerde voedsel gaat verloren verlies in de keten, na-oogstfase.

Nederland
Als je deze percentages afzet tegen Nederland: wij hebben een totale oppervlakte van 41.542 km2. Hiervan is 7/20 deel bos, natuur en water, 2/20 deel  s bebouwing en verkeer, 11/20 deel is land- en tuinbouw. Hier van zou je 4/20 deel onder tuinbouw kunnen scharen. Dit is het deel waarop wij ons eigen eten op verbouwen. En wel op 0,055% en 8.300 km2 van de totale gronden wereldwijd gebruikt voor voedsel productie. En toch zijn we het op één na grootste exporterende land op het gebied van agrarische producten. We kunnen niet anders zeggen dat we zeer efficiënt produceren. 
Dit efficiënt produceren heeft ook een keerzijde. Al je kijkt naar het middelengebruik per kilo gewas ter wereld zijn we de laagste, maar als je kijkt naar het middelengebruik per m2 dan scoren we heel hoog.
Ook in het gebruik van andere productiemiddelen, zoals meststoffen scoren we hoog. Het kan niet anders dat dit zijn weerslag heeft gehad op de belasting van het milieu. Maar ook dit hebben we aangepakt.

Op het gebied van water is er sinds 1998 een afname van de milieubelasting naar het oppervlaktewater van 85% bereikt. Dat is een heel mooi resultaat waar we trots op kunnen zijn. Wat dat betreft zijn we een heel stuk duurzamer geworden maar…  we zijn er nog lang niet.
Op dit moment is de hele teneur in de politiek dat ze middelen willen verbieden. De berichten die steeds weer naar buiten komen over normoverschrijdingen en bijensterfte zijn hier debet aan. Zie hiervoor ook de www.bestrijdingsmiddelenatlas.nl. Ik weet zeker dat als de normoverschrijdingen niet naar beneden gaan, dat er op dit gebied wat zal gaan gebeuren.
En nu moeten we niet denken dat de chemische industrie zomaar met nieuwe middelen gaat komen. Om één nieuw middel te ontwikkelen om op de markt te krijgen worden ongeveer 140.000 middelen gescreend. Na 10-11 jaar en 300 miljoen euro verder hou je er misschien één over.
Glastuinbouw is in deze maar een heel kleine sector en als er dan ook nog een keer heel veel druk staat op de toelating, kunt u het zelf invullen wat er op het gebied van nieuwe chemische middelen op de markt zal komen.

Groene chemie
We zullen het roer om moeten gooien… richting groene chemie. Ik denk dat onze sector niet zonder chemie kan, maar dan chemie als correctiemiddel. Een paracetamolletje tegen de hoofdpijn als onderdeel van "Het nieuwe doen in plantgezondheid". Waarbij gewassen weerbaar worden gemaakt tegen ziekten en plagen. Met deze ontwikkeling kan de sector nog duurzamer produceren dan dat het nu eigenlijk al doet. Hierover later meer…

Jan Willem de Vries

Teamleider Facilitair Bedrijf
Wageningen UR Glastuinbouw